Promotie Henry Keijzer: gebruik van melatonine bij slaapstoornissen van de biologische klok

Als goede slaapgewoonten en lichttherapie onvoldoende resultaat hebben, kan behandeling met melatonine effectief zijn. Het onderzoek van Keijzer toont het per persoon verschilt op welk tijdstip en in welke hoeveelheid melatonine ingenomen moet worden. En niet, zoals in veel bijsluiters staat, in een vaste dosis vlak voor het gewenste tijdstip van in slaap vallen. 

Hoe ontstaan slaapproblemen?

Slaapproblemen komen veel voor. Een derde van alle volwassenen in Nederland heeft in meer of minder mate last van slaapproblemen. Deze problemen kunnen liggen aan de biologische klok en uiten zich met klachten als niet kunnen slapen op het gewenste tijdstip, slecht wakker worden en moe zijn overdag. De exacte oorzaak is onbekend maar leefstijl en erfelijkheid spelen een rol. Het nemen van melatonine kan helpen bij deze klachten. Melatonine is zonder recept verkrijgbaar bij drogist en apotheek. Het proefschrift van Keijzer draagt eraan bij dat minder mensen melatonine op de verkeerde manier gebruiken.

Wat is melatonine?

Melatonine werkt erg goed bij slaapstoornissen die met de biologische klok te maken hebben. Mensen met zo’n slaapstoornis hebben vaak dezelfde slaapklachten als mensen met slaapstoornissen die niet veroorzaakt worden door de biologische klok. Door de hoeveelheid melatonine te bepalen in speeksel, wordt de Dim Light Melatonine Onset (DLMO) duidelijk. De DLMO is het tijdstip waarop de melatonineproductie bij iemand op gang komt. Dit tijdstip verschilt per persoon. Bepaling van de DLMO maakt het mogelijk om de slaapproblemen die te maken hebben met de biologische klok te onderscheiden van andere slaapstoornissen.

Wanneer melatonine innemen?

Voor het optimale behandeleffect is het juiste tijdstip dat iemand melatonine inneemt belangrijk. Hier is achter te komen door het tijdstip van de eigen melatonineproductie te achterhalen. Melatonine hoort alleen ’s nachts in het lichaam aanwezig te zijn. Als melatonine langzaam afgebroken wordt, kan een ‘gewone’ hoeveelheid melatonine die iemand ’s avonds inneemt, ertoe leiden dat er overdag nog te veel melatonine in het lichaam zit. De slaapproblemen komen dan terug doordat de melatonine zich opstapelt in het lichaam. De snelheid waarmee melatonine wordt afgebroken, verschilt per persoon. Daarom moet ook de dosis op de persoon worden aangepast.

De titel van het proefschrift is: Melatonin treatment in circadian rhythm sleep-wake disorders: towards personalized sleep medicine. Promotor is Prof. Dr. L.M.G. Curfs, de  co-promotores dr. M.G. Smits en dr. K. Spruyt.

De onderzoeken zijn uitgevoerd in het samenwerkingsverband tussen het Gouverneur Kremer centrum van de universiteit Maastricht en het Multidisciplinaire Expertise Centrum voor Slaapwaak Stoornissen en Chronobiologie van Ziekenhuis Gelderse Vallei Ede.