Het delier van mevrouw K.

Het is een mooie dag. Ik loop heerlijk in de ochtendzon naar het ziekenhuis. Het is maandag; altijd een drukke dag. Als ik mijn consulentenlijstje open, zie ik dat er een aantal nieuwe patiënten is toegevoegd aan de lijst. Zo ook mevrouw K.: een 81-jarige, maar redelijk vitale dame die tijdens het fietsen is gevallen en haar bovenarm heeft gebroken. Ze is opgenomen en vanwege een delier word ik om advies gevraagd. 

“Ze kijkt mij angstig aan, maar zegt niks”

Als ik bij de patiënte kom, ligt ze schuin in bed en maakt ze afwerende bewegen met haar handen in de lucht. Ik stel mezelf rustig voor en vraag of ik bij haar mag komen zitten. Ze kijkt mij angstig aan, maar zegt niks. Als ik haar vraag wat ze ziet, geeft ze aan allemaal vieze draden te zien. Af en toe zie ik haar ook grimassen. Ik vraag aan mevrouw of ze pijn heeft. Ze zegt dat ze veel pijn heeft in haar arm. Na haar lichamelijk onderzocht te hebben, vraag ik aan de verpleegkundigen op de afdeling hoe zij vinden dat het gaat. Mevrouw K. is de hele nacht wakker geweest en kwam steeds het bed uit. 

Omdat mevrouw K. hallucineert en daarbij angstig is, geven we haar medicatie om dit tegen te gaan. Ook controleren we de urine van de patiënte. Veel ouderen hebben namelijk last van symptoomarmoede. Dit wil zeggen dat ze de klachten niet uiten die bij een bepaalde ziekte passen. Last van kleine beetjes plassen of pijn bij het plassen had ze niet; wel had ze een delier. Uit de urine blijkt dat mevrouw K. een blaasontsteking heeft. Ze start met antibiotica. De mate van kwetsbaarheid in combinatie met luxerende factoren zoals de pijn en de blaasontsteking kan een delier veroorzaken.

Rooming-in

Samen met de verpleegkundige bespreek ik de adviezen uit het Verpleegplan Delier. Bij Rijnstate proberen we zoveel mogelijk te voorkomen dat we vrijheidsbeperkende interventies moeten toepassen. Daarom vraagt de verpleegkundige of één van de kinderen van mevrouw K. kan blijven slapen op de kamer van hun moeder. Dit noemen we rooming-in. Een delier kan hierdoor minder ernstig verlopen en zelfs voorkomen worden.

De dochter van de patiënte bleef slapen - dit had een heel goed effect. Als ik een dag later terugkom, is mevrouw K. weer wat verder opgeknapt. Ze kan zich de verwardheid nog wel herinneren. Voor haar gevoel had ze steeds nachtmerries en voelde zij zich angstig. Ook merkt ze dat ze nog moeite heeft met haar geheugen. Ik geef haar en haar dochter uitleg over het delier en geef aan dat ze eventueel naar het delierspreekuur mogen komen. Hier kijken we niet alleen naar het geheugen, maar is er ook ruimte voor de nare ervaringen die een delier soms met zich mee kan brengen.

Grotere kans op een nieuwe delier

Zes weken later zie ik mevrouw K. weer. Ze is redelijk goed opgeknapt. In het begin was ze soms nog bang om te gaan slapen en weer een nachtmerrie te krijgen. Gelukkig is dat inmiddels een stuk minder geworden. Omdat de patiënte een delier heeft doorgemaakt, heeft ze een groter risico om opnieuw een delier te ontwikkelen. Daarom wijs ik haar op de folder Preventie van een delier. Deze kunnen mevrouw K. en haar dochter thuis nog eens doorlezen.