Vrijheidsbeperkende interventies

Uw naaste is opgenomen bij Rijnstate. Bij hem zijn of worden maatregelen genomen om de bewegingsvrijheid te beperken. Wij noemen dit vrijheidsbeperkende interventies (VBI). Hier leest u wat deze maatregelen zijn en wanneer ze nodig kunnen zijn.

In deze tekst spreken we voor de leesbaarheid over ‘hem’ als het om uw naaste gaat.

Wat zijn vrijheidsbeperkende interventies?

Een vrijheidsbeperkende interventie is een maatregel die de individuele vrijheid van de patiënt beperkt. Het doel van vrijheidsbeperkende interventies is om letsel bij de patiënt (en anderen) te voorkomen en de afgesproken medische behandeling te kunnen voortzetten.

In het ziekenhuis gaat het meestal om het gebruik van:

Bedhekken
Een stoel met tafelblad
Een vloer- of stoelsensor.

Als deze middelen onvoldoende werken, kunnen zwaardere maatregelen nodig zijn, zoals een onrustband om het middel. Soms gebeurt dit in combinatie met pols- en enkelbanden. Meestal krijgen patiënten die vrijheidsbeperkende interventies nodig hebben ook rustgevende medicatie.

Waarom een vrijheidsbeperking?

Vrijheidsbeperkende interventies kunnen om verschillende redenen noodzakelijk zijn:

De patiënt kan een gevaar voor zichzelf zijn, omdat hij bijvoorbeeld telkens weg wil lopen. Of iemand kan niet goed lopen en loopt daardoor het risico om te vallen.
De veiligheid voor de omgeving komt in gevaar, bijvoorbeeld als de patiënt zich agressief gedraagt tegenover anderen.
De patiënt is wilsonbekwaam en kan zijn eigen handelen niet overzien door acute verwardheid. Hij heeft bijvoorbeeld last van geheugenstoornissen of is gedesoriënteerd.

Inschatten van het risico op verwardheid

Als een patiënt verward raakt, wordt de kans groter dat een vrijheidsbeperkende maatregel nodig is. De verpleegkundige probeert in een zo vroeg mogelijk stadium in te schatten of een patiënt een verhoogd risico heeft om verward te raken. De verpleegkundige doet dit om van tevoren met de familie te kunnen praten over vrijheidsbeperkende maatregelen.

Hoe wordt een besluit over VBI genomen?

De behandelend arts van uw naaste neemt het besluit om bij uw naaste een vrijheidsbeperkende interventie te gebruiken altijd zorgvuldig. Dit gebeurt altijd in nauw overleg met de verpleegkundige. De arts legt aan de patiënt of zijn vertegenwoordiger uit waarom de interventie nodig is. Onze artsen en verpleegkundigen proberen vrijheidsbeperkende interventies altijd te voorkomen, bijvoorbeeld door rooming-in of maatregelen om verwardheid te voorkomen.

Soms is er sprake van een noodsituatie waarbij alternatieve maatregelen niet mogelijk zijn. In dat geval mag de verpleegkundige zonder voorafgaande toestemming van een arts vrijheidsbeperkende maatregelen inzetten. Van zo’n noodsituatie is sprake als een patiënt een direct gevaar vormt voor zichzelf of zijn omgeving. Na het toepassen van de maatregel overlegt de verpleegkundige zo snel mogelijk met de arts.

Zolang uw naaste in zijn vrijheid beperkt is, houden de behandelend arts en verpleegkundige hem goed in de gaten. Dagelijks bekijken zij of de vrijheidbeperkende interventies nog noodzakelijk zijn.

Een vrijheidsbeperkende interventie kan voor u als naaste een emotionele gebeurtenis zijn. Het is belangrijk om te weten wat de reden is om de maatregel te gebruiken. De verpleegkundige kan u daarover informeren.

Zijn er risico’s?

Omdat uw familielid beperkt is in zijn bewegingsmogelijkheden tijdens een interventie, houden we hem of haar extra in de gaten:

We proberen verwondingen door het materiaal te voorkomen;
We proberen doorligwonden te voorkomen;
We letten erop dat uw naaste genoeg eten en drinken krijgt;
De verpleegkundige controleert regelmatig of het fixatiemateriaal (bijvoorbeeld pols- of enkelband) goed zit en of u of uw naaste een ontspannen houding kan aannemen;
Uw familielid wordt geholpen met eten, naar het toilet gaan, lopen en zaken als wassen, zich aankleden en tandenpoetsen.

Hoe kunt u helpen?

Een vrijheidsbeperking is altijd de laatste keuze. We proberen altijd eerst minder ingrijpende maatregelen in te zetten. Zoals gezegd werken deze soms niet voldoende.

Tijdens een vrijheidsbeperking zijn er een aantal dingen die wij kunnen doen om verwardheid en onrust te verminderen. Als naaste kunt u hier voor een groot deel bij helpen.

Wat kunnen we samen doen om onrust te verminderen?

We geven medicatie;
We streven ernaar om het dag-en-nachtritme zo veel mogelijk in stand te houden, dus laten de patiënt overdag niet naar bed gaan;
We maken de omgeving van de patiënt veilig door:
Geen scherpe voorwerpen in de buurt te leggen;
De kamer goed te verlichten;
Loopmiddelen in de buurt te zetten.
Zorgt u voor stevige schoenen of pantoffels die niet glad zijn en een hiel hebben.
Zorg ervoor dat uw naaste zich bewust is van de tijd. U kunt daarvoor een klok en kalender meenemen en de datum en de tijd regelmatig ter sprake brengen.
U kunt regelmatig vertellen dat uw naaste in het ziekenhuis is en waarom;
Zorg in overleg met de verpleging voor de aanwezigheid van vertrouwd bezoek buiten bezoektijd. Dit helpt onrust en verwardheid verminderen;
Eet samen met uw familielid;
In overleg met de verpleging is het mogelijk om de vrijheidsbeperking op te heffen als er bezoek is;
Spreid van het aantal bezoekers over de dag. Eén bezoeker tegelijk is beter dan meerdere;
Het is mogelijk dat een contactpersoon 24 uur per dag aanwezig is bij uw naaste. Dit gaat in overleg met verpleging.
Heeft u tips die een positieve invloed hebben op het gedrag van uw naaste? Geeft u deze dan door aan de verpleegkundige.

Tot slot

Als de vrijheidsbeperking niet meer nodig is, kan het zijn dat uw naaste nare herinneringen aan deze tijd overhoudt. Wij raden u aan dit te bespreken met de verpleegkundige en/of de (huis)arts.

Vragen?

Heeft u nog vragen na het lezen van deze informatie, stel ze dan gerust aan de verpleegkundige op de afdeling.