Bart (37): ‘Het zijn echt onze kinderen’ - Wat een spermadonor kan betekenen voor een gezin
Een gezin met minstens twee kinderen die samen oud kunnen worden, zomervakanties op de camping, hun eigen normen en waarden doorgeven. Dat was het plaatje dat Bart (37) en Maartje (40) uit Venlo voor ogen hadden. Dik een jaar waren ze getrouwd toen ze het nieuws te horen kregen dat ze nooit samen kinderen konden krijgen. Na een lange weg kregen ze een dochter en een zoon via een spermadonor. Wat heeft dit betekend voor hun leven? “Een groter geschenk is niet mogelijk. Zonder donor had ons leven er heel anders uitgezien.”
Het is een natte, doordeweekse middag. In de grote woonkamer van het rijtjeshuis van Bart en Maartje is dochter Sanne (6) net uit school gekomen en zoon Siem (1) net wakker. Sanne roept: “Siem, kom je spelen op de mat?”, terwijl ze alvast een klein stuurtje en wat blokken voor hem klaarlegt. Siem schuifelt langs de tafel naar zijn grote zus toe. “Sanne is echt een moedertje, heel zorgzaam voor Siem”, lacht Maartje. Van dit soort momenten van gezellige drukte kunnen Maartje en Bart bewust genieten, want het was niet vanzelfsprekend dat het echtpaar ooit een gezin zou kunnen vormen.
0,0 procent kans
“We wilden graag snel kinderen. Na een jaar zijn we ons gaan laten onderzoeken en daar kwam uit dat er iets niet goed was in de aanleg van de chromosomen in mijn sperma”, vertelt Bart. “Dat had een enorme impact. Ik had het gevoel dat er echt iets van me afgenomen werd. Er was ook niet eens een klein kansje dat we een kind zouden kunnen krijgen, maar 0,0 procent kans.” Maartje: “Ons toekomstbeeld stortte in. We wisten dat het een heel moeilijk verhaal zou worden en moesten nadenken over de opties. Onze kinderwens was wel heel groot. We wilden graag een gezin, gezelligheid, niet alleen met zijn tweeën oud worden."
"Natuurlijk hoeven de kinderen later niet drie keer per week op bezoek te komen, maar ze hebben wel elkaar.” Bart vult aan: “We willen graag onze basis meegeven aan de kinderen, onze waarden en normen. Tot aan de carnaval die we hier vieren aan toe, in elk geval als Siem wat ouder is.”
Op de goede plek in het ziekenhuis
Het stel dacht na over de vervolgstappen. Adoptie viel al snel af. “Het proces duurt lang en is erg duur”, zegt Bart. “Dat hebben we ook in onze omgeving gezien. Daarom zijn we informatie gaan zoeken over kunstmatige inseminatie (KID) met een spermadonor.” Het liefst wilden beiden het proces doorlopen in een ziekenhuis. “Je zit dan meteen ook op de goede plek als er meer behandelingen nodig mochten zijn”, zegt Maartje. “Toen we eenmaal op gesprek waren geweest bij Rijnstate, was het hele proces voor ons gevoel ook een stuk minder ingewikkeld. We moesten alleen nog een keuze maken of we het wilden. Als we dit niet zouden doen, zouden we dus geen kinderen krijgen. Ik was daar vrij snel uit, bij Bart duurde het wat langer. Toen we eenmaal de keuze gemaakt hadden, is het soepel gegaan. De zorg in Rijnstate is heel laagdrempelig. Het is een klein team in een fijn ziekenhuis, dat geeft een vertrouwd gevoel. Alle donoren zijn gescreend en bekend.”
De keuze van een donor
Toen ze eenmaal ‘ja’ hadden gezegd, was het wachten. Door een tekort aan donoren was de wachttijd destijds een half jaar, inmiddels is dat opgelopen naar één tot twee jaar. “Wat erg dat de wachttijd nu zo lang is”, zegt Maartje. “Ik heb een paar keer gebeld wat de stand van zaken was. Als je het besluit genomen hebt, wil je verder, maar je kunt niets. Dat is zwaar.” Na een half jaar was de volgende stap het kiezen van een spermadonor. Eerst konden Bart en Maartje kiezen uit lichamelijke kenmerken, vervolgens uit opleiding en hobby’s. Een rare gewaarwording. “We hebben gekeken naar wie het meest overeenkomt met Bart en past bij ons gezin”, zegt Maartje. “Mensen denken vaak dat je een smoelenboek voor je neus krijgt, maar dat is niet zo.” Bart: “Er is niets waaraan je iemand echt zou kunnen herkennen. Wel weet je de leeftijd van de donor. Het is vreemd om mee te maken, maar je zit al in het proces, dus je gaat erin mee.”
In een keer raak
Bij de eerste inseminatie was het meteen raak: Maartje was zwanger. “Dat was een enorme meevaller”, zegt Bart. “We wilden immers niet te lang wachten, omdat Maartje destijds 34 was. We waren heel druk met het gedoe rondom de donor, maar dat speelde voor ons helemaal niet meer vanaf het moment dat Maartje zwanger was.” Maartje voegt daaraan toe: “Bij KID word je normaal zwanger; dat maakte het gemakkelijker te accepteren. Bart en ik hebben alles samen gedaan, samen naar de verloskundige en de echo’s, dan vergeet je de tijd daarvoor weer.” In het voorjaar van 2014 werd dochter Sanne geboren en daarmee ook een nieuw gezin.
70 ritjes en kopjes koffie
Daarna waren de lange ritten vanuit Venlo naar Arnhem nog niet afgelopen. Het liefst wilden Bart en Maartje nog een tweede kindje, van dezelfde donor. “Het was nog even afwachten of dat kon omdat de donor bijna aan het maximale aantal kindjes zat”, zegt Maartje. Dat aantal is sinds wettelijk vastgesteld op maximaal 25 kinderen per donor. “Gelukkig kon het nog. We zijn blij dat Sanne en Siem een volle broer en zus zijn.” Daar was wel veel tijd, geduld en doorzettingsvermogen voor nodig. Zo snel als het bij Sanne ging, zo moeizaam ging het de tweede keer. Bart: “Dat was wel een tegenvaller. In zeven jaar tijd zijn we in totaal 70 keer naar Arnhem op en neer gereden. 70 ritten en 70 kopjes koffie, ja. We zijn uiteindelijk een IVF-traject ingegaan.”
Emotioneel zwaar traject
De periode dat Maartje voor een tweede keer zwanger probeerde te worden was een zware tijd. Bart: “Omdat Maartjes hormoonspiegels niet altijd in orde waren, moest ze vaak extra komen, soms wel twee of drie keer per week. Dat heeft heel veel energie gekost. Het werk ging gewoon door en elke keer dat het niet lukte, was een lastig moment.” Maartje: “We stonden altijd ‘aan’, want we moesten stante pede naar het ziekenhuis kunnen vertrekken als ik een positieve ovulatietest had. Gelukkig werkte ik destijds in een team als verpleegkundige, waardoor ik meestal wel weg kon maar ook voor Bart was dat lastig. Ik heb me toen er wel zorgen over gemaakt dat Sanne geen broer of zus zou krijgen, want wat als er iets met ons gebeurt? Dan blijft Sanne alleen achter. Ik zie zelf regelmatig in mijn werk in hoe zwaar dat is. Je broer of zus is na je ouders toch de enige die je van kind af aan kent.”
Hoe lang doorgaan?
De vraag waarmee veel koppels bij IVF te maken krijgen, is: hoe ver gaan we?
“Het is heel moeilijk om te zeggen dat je stopt in zo’n traject, maar we hadden afgesproken dat we zouden stoppen als Maartje 40 zou worden”, vertelt Bart. “We durfden niet meer te hopen en rekenden er eigenlijk niet meer op, maar in 2018 was het dan toch raak en in maart 2019 is Siem geboren.” Daarmee was het gezin compleet en kwam de toekomstdroom van Bart en Maartje toch uit, al is het leven met twee kleine kinderen niet altijd alleen maar leuk. “Het is natuurlijk druk met twee kinderen en ik mis wel eens een zondag dat ik ouderwets op de bank kan liggen met een film”, lacht Maartje. “Maar de tijd vliegt en we genieten met ons vieren. De spermadonor heeft dat allemaal mogelijk gemaakt. Een groter geschenk is niet mogelijk. Vroeger zouden we kinderloos zijn gebleven.” Bart: “We zijn heel dankbaar. Zonder donor had ons leven er heel anders uitgezien.”
Waarom sperma doneren?
Beiden vragen zich wel eens af wat de beweegredenen zijn geweest van de spermadonor om te doneren. “Ik ben eigenlijk best nieuwsgierig naar wie het is, want het is heel nobel als je sperma doneert”, vindt Maartje. “Je krijgt er niets voor en doet het puur om anderen te helpen. Bovendien heeft het nogal wat gevolgen, want er lopen kindjes van je rond. Onze dochter is eigenwijs genoeg, die gaat wel opzoeken wie haar vader is als ze zestien is.” Bart: “We vinden het belangrijk dat onze kinderen weten wie hun biologische vader is. Ze hebben het recht om te weten of ze op hem lijken. De donor moet dan ook echt achter zijn keuze staan. Als ze oud genoeg zijn om het te snappen, gaan we het vertellen.”
‘Hij lijkt op jou’
In het dagelijks leven zijn Bart en Maartje echter niet meer bezig met de spermadonor. Maartje vat het kort samen: “Sanne en Siem zijn gewoon onze kinderen.” Bart: “Ja, ook van mij. We hebben het hele traject echt samen gedaan. En het grappige is dat mensen soms zeggen: ‘Siem lijkt zo op je.’” Voor Maartje is dat ook logisch: “Natuurlijk bepaalt het genetisch materiaal een deel van het karakter van de kinderen, maar opvoeding doet ook een groot deel. De kinderen gaan op Bart lijken. Bepaalde trekjes nemen ze over. Zo is Sanne een pietje precies, net zoals Bart. Ze zet haar sloffen precies recht naast haar bed. De moeder van Bart vertelde dat Bart dat ook als kind deed.”
Geen taboe meer
Het stel is altijd open geweest over de spermadonor naar vrienden en familie. “Dat was onze eigen keuze”, zegt Maartje. “Hoe normaler we erover doen, hoe normaler het wordt voor de buitenwereld. Het systeem is tegenwoordig niet meer vrijblijvend maar erover praten is altijd nog een beetje taboe, zeker onder mannen.” Daarom vertellen Bart en Maartje graag hun verhaal, zeker nu het tekort aan spermadonoren toeneemt. Dankzij hun spermadonor kunnen ze genieten van hun gezin en samen op vakantie naar de camping, zoals ze zich altijd hadden voorgesteld. “Vorig jaar hebben we heel wat afgefietst. Sanne kon net fietsen en amuseerde zich zo urenlang, Siem was bijna vier maanden en ging met zijn MaxiCosi in de bakfiets. Zo kwamen we toch nog van de camping af. Dat zijn momenten die we iedereen met een kinderwens gunnen.”
Welke informatie wilt u downloaden?
De pagina die u nu bekijkt, is automatisch aangevinkt om te downloaden. Ziet u hieronder nog meer pagina’s staan? Dan kunt u zelf aanvinken welke pagina’s u wilt toevoegen.