Woorden doen ertoe
“Waar zijn mijn woorden? Waar zijn woorden voor mij, nu ik ziek ben? Hoe benoem ik wat er is gebeurd, wat ik voel? Wat voel ik eigenlijk? Ik voel mij kwetsbaar in contact. Hoe kijk jij naar mij?”
“Mijn lief, wat moet ik nu zeggen? Wat wil je? Wat gaat er in je om? Mijn gedachten en emoties lopen door elkaar. Er komt veel op jou en op mij af.”
Bij ziekte is het soms moeilijk woorden te vinden voor wat er van binnen gebeurt. En daarom schrijf ik voor de week van de mentale gezondheid graag deze woorden op voor u. In contact met zorgverleners gaat het vaak om de kwaal en het lichaam, maar er is zoveel meer. Vaak is een eerste reactie een soort ‘overlevingsreactie’, van actie, rationeel denken, plannen, ‘gewoon doen en doorgaan’. Soms kunnen mensen dan helemaal niet bij hun gevoel, laat staan aan woorden komen.
Wirwar van emoties
Het is belangrijk samen te zijn maar ook de eigenwoorden en gedachtes de ruimte te geven. Hoe ingewikkeld zijn de emoties die door elkaar op kunnen komen, boos wat er is overkomen, angst voor wat er nog gaat komen, verdriet om het afscheid moeten nemen van gezondheid, maar ook blijdschap en dankbaarheid van wat er positief is. Wat is de goede timing om het ergens over te hebben? Dat is voor iedereen anders. Ben je patiënt of naaste? Wat is je persoonlijkheid? De een praat nu eenmaal makkelijker dan de ander. Soms is het juist ook extra moeilijk met je naaste die wirwar van emoties te delen, omdat je niet extra pijnlijke momenten voor die ander wil maken. Wat dan wel?
De beste route
Wat helpt, is steeds zoeken naar elkaars behoeften. Waar sta jij? Wat heb jij nodig nu/ vandaag? Wat wil je daarin zelf? Wat hoop je van mij? Wat kan een ander eventueel daarin betekenen? Soms is het antwoord net zo simpel als dat het moeilijk is ‘ik wil dat je gewoon naast mij bent, dat er stilte is, dat mijn emoties door je verdragen wordt’. We willen graag moeilijke emoties bij anderen wegmaken, oplossen, dat troost ook onszelf. Maar niet altijd is dat de beste route. Moge de woorden of de stilte zijn als het water van de zoute zee, warm, aansluitend, dragend, omarmend en soms ook een beetje prikkelend.
Weet dat er ook ruimte is bij uw hulpverlener om erover te praten of zorg te vragen voor u en uw naaste vanuit het team Psychosociale Zorg en Zingeving bij Rijnstate.
Caren de Graaff, klinisch psycholoog
Welke informatie wilt u downloaden?
De pagina die u nu bekijkt, is automatisch aangevinkt om te downloaden. Ziet u hieronder nog meer pagina’s staan? Dan kunt u zelf aanvinken welke pagina’s u wilt toevoegen.