Spondylodese
In overleg met de orthopedisch chirurg heeft u besloten dat u vanwege uw rug- en/of beenklachten een operatie zult ondergaan, een spondylodese. Een spondylodese is een operatie waarbij twee of meer wervels aan elkaar worden vastgezet. In deze folder leggen we u uit wat deze ingreep inhoudt.
Anatomie wervelkolom
De wervelkolom bestaat uit zeven nekwervels (cervicale wervels), twaalf borstwervels (thoracale wervels), vijf lendenwervels (lumbale wervels), vijf heiligbeenwervels (sacrale wervels) vergroeid tot het heiligbeen (os sacrum) en drie tot vijf staartbeenwervels vergroeid tot het staartbeen (os coccygis).
Het ruggenmerg (hoger in de rug) en de zenuwbanen (lager in de rug) lopen min of meer door de wervels, waarbij de wervelboog de zenuwen aan de achterzijde omgeeft en het wervellichaam de zenuwbanen aan de voorkant beschermt. Tussen twee aangrenzende wervels takken een tweetal zenuwwortels af, één naar links en één naar rechts. Deze zenuwwortels vormen later de zenuwen die ieder naar een eigen deel van het lichaam gaan en zorgen voor het aansturen van de spieren (motoriek) en het gevoel (sensibiliteit). Aangrenzende wervels zijn met elkaar verbonden door een tussenwervelschijf. Deze tussenwervelschijf heeft een harde bindweefselring als omhulsel en een zachte kern (nucleus). Door de zachte kern heeft de tussenwervelschijf een schokbrekende werking, Helaas neemt deze schokbrekende met de leeftijd af en wordt het bindweefsel minder elastisch, dit proces noemen we degeneratie.
Aandoening
De redenen om een spondylodese te ondergaan, zijn divers. Het is daarom belangrijk hierover goede uitleg te krijgen door uw behandelend arts. De meest voorkomende reden is dat lokale slijtage van de rug leidt tot afknelling van de zenuwbanen. We zien dat veroudering en slijtage van de tussenwervelschijven en facetgewrichten zorgt voor verdikking van stabiliserende bandjes, botaanwas en haakvorming. Helaas heeft dit soms tot gevolg dat de ruimte, die normaal is bedoeld voor de zenuwbanen, kleiner wordt en hierdoor de zenuwen knel komen te zitten. Dit noemen we een kanaalstenose. Bij een kanaalstenose kan het ook zijn dat een deel van de afknelling die is ontstaan wordt veroorzaakt door verschuiving van de wervels ten opzichte van elkaar. Zo’n verschuiving noemen we een spondylolisthesis. Of er wel of niet een spondylodese nodig is bij een kanaalstenose hangt af van waar de afknelling zit en of er een spondylolisthesis aanwezig is.
Andere redenen voor een spondylodese kunnen zijn instabiliteit van de wervelkolom door wervelbreuken (door een trauma of soms ook vermoeidheidsbreuken), infectie of tumoren, maar ook bijvoorbeeld als de wervelkolom scheef is gegroeid en recht moet worden gezet.
Klachten
Een kanaalstenose geeft met name beenklachten. Dit is vaak uitstralende pijn in één of beide benen, maar de kanaalstenose kan ook klachten van moeheid, een doof gevoel, tintelingen en/of krachtsverlies veroorzaken. Rugklachten komen ook vaak voor bij een kanaalstenose, maar worden meestal niet direct veroorzaakt door de zenuwafknelling. Belangrijk is dat u zich beseft dat rugklachten na een spondylodese niet altijd minder zijn. Bij andere aandoeningen geldt vaak dat hoe hoger het probleem in de rug, hoe uitgebreider het kracht- en gevoelsverlies kan zijn.
Houdt rekening met klachten van incontinentie voor urine/ontlasting, een doof gevoel in de schaamstreek en/of moeite met uitplassen. Deze klachten kunnen worden veroorzaakt door afknelling van de zenuwen die naar de blaas en darmen lopen. Wanneer u dit voor of na de operatie heeft, zoek dan spoedig contact met uw behandelend arts.
Alternatieven voor een operatie
Niet iedereen met een kanaalstenose of andere afwijking in de rug moet een operatie ondergaan. Rug en beenklachten kunnen vaak ook prima worden behandeld door de romp- en beenspieren sterker te maken en goede pijnstilling te gebruiken. Het sterker maken van de spieren kunt u doen onder begeleiding van een fysiotherapeut. Het maakt de rug meer belastbaar, waardoor de klachten kunnen verbeteren. Erg belangrijk is altijd te blijven bewegen met voldoende variatie. U kunt niet iets stuk maken, sterker nog, blijven bewegen is juist goed voor de rug.
In geval van hevige pijn, waarbij goed oefenen niet mogelijk is, kan soms ook pijnbehandeling via het pijnteam helpen. Naast het geven van extra of andere pijnmedicatie zijn soms injecties zeer effectief in het verminderen van de pijn. Wanneer de pijnklachten blijven aanhouden en u hierdoor aanzienlijk beperkt bent in uw dagelijkse functioneren kan opereren soms nodig en wenselijk zijn.
