Checklist

1. Het controleren van de sonde
2. Het geven van sondevoeding
3. Het fixeren van een sonde
4. Het bereiden van sondevoeding
5. Het toedienen van medicijnen
6. Het verzorgen van de neus en mond
7. De voeding bewaren
8. De sonde verwijderen

1. Het controleren van de sonde

Iedere keer dat uw baby sondevoeding krijgt, moet u op 3 punten controleren:

1. Is de positie van de sonde juist? Bij het neusgat staat een markering met watervaste stift op de sonde. Deze moet zichtbaar zijn.
2. Zit de de pleister nog goed vast op het wangetje van uw baby? Deze moet goed vastzitten.
3. De sonde mag niet opgekruld achter in het mondje liggen wanneer u de mond-/keelholte beoordeelt.

Tijdens de opname van uw baby moet er altijd een verpleegkundige aanwezig zijn als de sonde wordt gecontroleerd. Ook als u al alles heeft afgetekend op de checklist.

Als u alles heeft afgetekend mag u de sondevoeding zelf afsluiten. Spreek dit wel even af met de verpleegkundige.

U kunt de sonde ook controleren met een pH-meting, maar dat kan alleen vóór een voedingsmoment.

2. Het geven van sondevoeding

Uw baby krijgt moedermelk en/of kunstvoeding via de sonde wanneer hij of zij niet alles zelf kan drinken. Het is belangrijk dat u weet waar u op let tijdens het geven van de sondevoeding. U leert de juiste signalen van uw baby herkennen.

Sondevoeding kun je per hevel geven of op de hand. In het ziekenhuis wordt u dit uitgelegd.

Sondevoeding per hevel

Voorbereiding

Houd de handjes van uw baby in de gaten tijdens het inlopen of inspuiten van de sondevoeding. Uw baby kan namelijk naar de sonde grijpen en deze er zo uittrekken. U kunt ook strakke sokjes of wantjes om de handjes doen van uw baby tijdens het voeden.

Werkwijze

1. Open eerst het dopje van de sonde. Houd de sonde dichtgedrukt zodat er geen maaginhoud uit de sonde kan lopen.
2. Sluit de spuit (zonder stamper) aan op de sonde. Vul deze met voeding.
3. Houd de spuit ongeveer 10 tot 15 cm boven uw baby.
4. Kijk of de spuit langzaam leegloopt. Gebeurt dat niet, geef dan een zetje met de stamper van de spuit. Let erop dat u de stamper recht in de spuit zet. Houd de stamper schuin als u hem weer verwijdert. 

Hoe hoger u de spuit houdt, hoe sneller de voeding in loopt. In het ziekenhuis gebruikt u soms een lijntje als een verlengstukje op de spuit en houder, maar thuis niet.

Hoe lang geeft u de sondevoeding?

Geef de sondevoeding in 20 tot 25 minuten. Als de hoeveelheid sondevoeding minder is omdat uw baby al per fles heeft gedronken, dan is dit korter dan 20 minuten. Wij adviseren om de hele voeding maximaal 30 minuten te laten duren. Rustmomenten blijven voor uw baby erg belangrijk.

Wat doet u erna?

1. Verwijder de spuit van de sonde.
2. Houd de sonde dichtgedrukt en sluit het dopje van de sonde zodat er geen voeding uit loopt.
3. Spuit de sonde langzaam door met maximaal 1-2 ml lucht, zo komt het laatste beetje voeding uit de sonde in de maag.
4. Verwijder dan de spuit en sluit de sonde af met het dopje.

De spuit mag thuis 24 uur worden gebruikt. Spoel deze na gebruik wel af onder eerst koud en dan lauw/warm water en bewaar deze droog. Na 24 uur gooit u de spuit weg.

Sondevoeding met de hand

Hevelen heeft de voorkeur. Heeft u ingedikte voeding? Dan kunt u sondevoeding met de hand geven.

1. Vul de spuit met de hoeveelheid voeding die gegeven moet worden. 
2. Open het dopje van de sonde, houd de sonde dichtgeknepen en zet de spuit op de sonde.
3. Laat de stamper erin zitten. Spuit dan langzaam de voeding in en wacht iedere keer even.

Hoe lang geeft u de sondevoeding met de hand?

Geef de sondevoeding in ongeveer 20 minuten.

Wat doet u erna?

1. Verwijder de spuit van de sonde.
2. Houd de sonde dichtgedrukt zodat er geen voeding uit kan lopen en sluit het dopje van de sonde. 
3. Spuit de sonde langzaam door met maximaal 1-2 ml lucht. Zo komt het laatste beetje voeding uit de sonde in de maag.
4. Verwijder de spuit en sluit de sonde weer af met het dopje.

Aandachtspunten

• De meeste baby’s zijn vaak moe na het drinken van een fles. Ze vallen in slaap tijdens het inlopen van het laatste beetje voeding per sonde.

• Sommige baby’s krijgen zelfs de hele voeding slapend per sonde geheveld.

• Let tijdens het inlopen of inspuiten van de voeding op mogelijke reacties van uw baby, zoals onrust, braakneigingen of hikken. Neem dan zo nodig een pauze.

• Zorg ervoor dat u de mond van uw baby elke dag goed verzorgt, met een gaasje en lauw water.

• Bij het geven van sondevoeding kan uw baby op een fopspeen of pink meezuigen.

Als u het prettig vindt, mag u zelf leren om een sonde in te brengen. De meeste ouders kiezen hier niet voor. Dan regelt het transferbureau van het ziekenhuis dat er een specialistische verpleegkundige van de kinderthuiszorg bij u thuiskomt. U krijgt bij ontslag een telefoonnummer van de kinderthuiszorg en kunt ze inschakelen als u ze nodig heeft.

Bekijk de werkwijze bij het inbrengen van een maagsonde bij uw baby.

Hoe lang blijft de sonde zitten? 

De sonde mag 6 weken blijven zitten. De verpleegkundige kijkt voor ontslag hoe lang de sonde er al in zit. En bekijkt dan of deze nog gewisseld moet worden.

3. Het fixeren van een sonde

Het is belangrijk dat de sonde goed vastzit. Dan verschuift hij niet. Soms laat de pleister wat los of trekt uw baby eraan. De verpleegkundige van de afdeling leert u hoe de sonde goed te fixeren. 

4. Het bereiden van sondevoeding

Voor een aantal baby’s is het beter dat zij speciale toevoegingen aan hun moedermelk en/of kunstvoeding krijgen. Wij bespreken met u hoe u dit bereidt.

Sondevoeding moet op lichaamstemperatuur worden gegeven. Controleer eerst de temperatuur van de sondevoeding aan de binnenkant van uw pols.

5. Het toedienen van medicijnen

Uw baby krijgt in het ziekenhuis de medicijnen in vloeibare of oplosbare vorm door de sonde of via de mond. Richting ontslag uit het ziekenhuis laat de verpleegkundige u zien hoe u de medicijnen met een lepeltje, speen of spuitje kunt geven.

6. Het verzorgen van de neus en mond

Maak de neus van uw baby schoon met afgekoeld gekookt water waarin keukenzout is opgelost en met gaasjes. Los hiervoor een theelepel zout in 250 ml water op. U kunt ook een zoutoplossing voor baby’s kopen.

Drinkt uw baby niet of weinig? Dan is het belangrijk dat u de mond goed verzorgt. Dit doet u met een gaasje en afgekoeld gekookt water. De lippen kunt u met vaseline verzorgen.

Waarom moet u ook de neus verzorgen?

Door een sonde maakt uw baby extra slijm (snot) aan. De neus kan hierdoor verstopt raken. Dat maakt drinken moeilijker.

7. De voeding bewaren

Afgekolfde moedermelk mag in het ziekenhuis maximaal 48 uur in de koelkast worden bewaard. Moedermelk uit de vriezer mag u nog 24 uur nadat u het uit de vriezer haalt gebruiken.

Kunstvoeding bereidt u per keer. Het is verstandig om op de verpakking te zetten wanneer u het het pak heeft geopend. Na openen is de kunstvoeding 4 weken houdbaar. 

8. De sonde verwijderen

Als sondevoeding niet meer nodig is, mag u zelf de sonde verwijderen. Als u dit niet zelf durft, kunt u het specialistische team van de thuiszorg bellen.

• U verwijdert de sonde altijd voor de volgende voeding en als uw baby wakker is. Doe dit niet te snel, en in een vlotte vloeiende beweging.
• Maak plakmateriaal rustig los.
• Gebruik zo nodig een gaasje met lauw water.
• Verwijder plakresten met een gaasje met lauw water.