Slapeloosheid

Slapeloosheid komt veel voor. U kunt last hebben van problemen met inslapen, doorslapen of een combinatie van die beide. We spreken van langdurige slapeloosheid (insomnie) als u langer dan een maand minimaal drie nachten per week slecht in- of doorslaapt en dit het functioneren overdag lastig maakt. Meestal ontstaan er klachten zoals vermoeidheid, slaperigheid, prikkelbaarheid, verminderde concentratie en verminderde prestatie.

Bij kortdurende slapeloosheid is vaak een oorzaak aan te wijzen. Bij langdurige slapeloosheid meestal niet, tenzij er sprake is van slecht slapen door psychische problemen zoals depressie, pijn, onrust van de benen of andere lichamelijke ongemakken. Ook kan het te maken hebben met uw leef- en slaapgewoonten. Hier kunt u vaak zelf verandering in aanbrengen.

Lees wat u zelf kunt doen

Als u last heeft van langdurige slapeloosheid zonder dat daar een specifieke lichamelijke of psychische oorzaak voor is, kunt in een vicieuze cirkel terecht komen. Cognitieve gedragstherapie kan dan helpen om er achter te komen waardoor de slapeloosheid wordt veroorzaakt of in stand gehouden en om deze oorzaken aan te pakken.

Wat zijn de oorzaken van langdurige slapeloosheid?

Naast een (erfelijke) aanleg voor slapeloosheid zijn de meest voorkomende oorzaken van langdurige slapeloosheid:

• depressie of angst;
• stress, piekeren en een verhoogd niveau van alertheid;
• het gevolg van een vicieuze cirkel na slapeloosheid door een aanwijsbare oorzaak die inmiddels verdwenen is;
• pijn of andere lichamelijke ongemakken;
• restless legs/onrustige benen. ’s Avonds en/of ’s nachts een naar gevoel in uw benen, dat een sterke drang oproept om de benen te bewegen. Als dit ’s nachts in bed gebeurt, kan dit uw slaap verstoren.
• stoornis van uw biologische klok, bijvoorbeeld inslaapproblemen bij extreme avondmensen (vertraagde slaapfase syndroom) of erg vroeg wakker worden bij extreme ochtendmensen (vervroegde slaapfase syndroom). Hierbij is de slaap op zich niet slecht, maar is de timing van de slaap het probleem.

Behandeling van slapeloosheid

Uw huisarts kan samen met u kijken naar mogelijke oorzaken van uw slaapklachten. Bij slapeloosheid kan uw huisarts kijken naar factoren die uw slapeloosheid uitlokken of in stand houden, uw slaaphygiëne, maatregelen met u doornemen en u eventueel verwijzen voor een cursus op dit gebied of naar een in slaapstoornissen geschoolde psycholoog. Bij onrustige benen (restless legs) kan uw huisarts u adviezen geven en eventueel medicijnen voorschrijven.

Voor de behandeling van slapeloosheidsklachten is de eerste keuze vaak cognitieve gedragstherapie. Dit is een combinatie van gedrags- en gesprekstherapie. Dit is een behandeling die niet in het ziekenhuis hoeft plaats te vinden, maar gebeurt in een eerstelijns psychologie praktijk. Het is wel belangrijk dat de betreffende psycholoog specifiek is geschoold in slaapstoornissen. Wij kunnen u vertellen welke psychologen deze specifieke kennis in huis hebben. Voor deze behandeling heeft u een verwijzing van uw huisarts naar de psycholoog nodig.

Wat kunnen wij voor u doen?

Om de precieze oorzaak van uw klachten te achterhalen, doen we soms aanvullend onderzoek. In sommige gevallen zijn medicijnen nodig om uw slaap te verbeteren of om onderliggende klachten behandelen. Als er sprake is van een stoornis van uw biologische klok kunnen we een gerichte behandelingen starten.