Pancreasenzymgebruik
Uw alvleesklier (pancreas) maakt te weinig pancreasenzymen aan. Daarom heeft uw arts u aangeraden om pancreasenzympreparaten te gaan gebruiken. Hier leest u meer over het gebruik van deze preparaten.
Wat zijn pancreasenzymen?
De voedingsstoffen in ons voedsel, zoals vetten, eiwitten en koolhydraten (suikers en zetmeel), zijn te groot om direct opgenomen te worden in ons lichaam. De alvleesklier (pancreas) speelt een belangrijke rol bij de vertering van ons voedsel. De alvleesklier maakt bepaalde eiwitten aan die ervoor zorgen dat de vertering van voedsel goed verloopt. Dit zijn pancreasenzymen. Deze enzymen maken de voedingsstoffen in de dunne darm kleiner en zetten deze om in stoffen die het lichaam kan opnemen en gebruiken.
Te weinig pancreasenzymen
Voor een goede vertering van voedsel zijn voldoende pancreasenzymen nodig, vooral voor de vertering en opname van vet. Na een operatie aan de alvleesklier of bij een ontsteking van de alvleesklier zijn er meestal te weinig pancreasenzymen voor een goede vertering.
Wat zijn de gevolgen van te weinig pancreasenzymen?
Als uw alvleesklier te weinig pancreasenzymen aanmaakt, kan uw lichaam de voedingsstoffen niet goed verteren en opnemen, met name de vetten. De voeding die nog niet helemaal verteerd is, komt in uw ontlasting terecht. Dit kan de volgende klachten geven:
- een langdurig vol en opgeblazen gevoel na de maaltijd
- overmatige gasvorming en buikkrampen
- een afwijkende ontlasting. We spreken van afwijkende ontlasting wanneer u vaker naar het toilet moet, uw ontlasting meer stinkt dan normaal, uw ontlasting vaak beige/grijs van kleur is, vettig van samenstelling is of blijft plakken aan het toilet
Door de verminderde opname van voedingsstoffen ontstaat ook:
- een tekort aan de vitamines A, D, E en K. Deze vitamines zijn oplosbaar in vet. Als de darm vetten niet goed opneemt, worden deze vitamines ook niet goed opgenomen. Ze worden dan met de vettige ontlasting uitgescheiden.
- gewichtsverlies
- een verslechtering van uw voedingstoestand
De behandeling van te weinig pancreasenzymen
Om ervoor te zorgen dat u weer voldoende enzymen in uw dunne darm krijgt, gaat u zogenaamde pancreasenzym-preparaten innemen. Dit middel verbetert de vertering en opname van voedingsstoffen. Maar het zorgt niet voor een volledig normale vertering. In de pancreasenzympreparaten zitten de enzymen lipase, protease en amylase. Lipase zorgt voor vertering van vetten, protease zorgt voor vertering van eiwitten en amylase zorgt voor vertering van koolhydraten (suikers en zetmeel).
Wat zijn pancreasenzym-preparaten?
Pancreasenzym-preparaten zijn capsules met gedroogde korrels. In deze korrels zitten de werkzame enzymen. Om elke korrel zit een beschermlaagje om de enzymen te beschermen tegen het maagzuur. Het maagzuur zou ervoor zorgen dat de enzymen niet meer werken. In de dunne darm gaan de korrels uiteindelijk open en daar kunnen de verteringsenzymen hun werk doen.
Verschillende soorten preparaten
Er zijn verschillende preparaten, met verschillende hoeveelheden pancreasenzymen. Er zijn preparaten met een lage dosering en preparaten met een hoge dosering enzymen. De hoeveelheid enzymen drukken we uit in ‘eenheden lipase’. Per merk of per soort pancreasenzymen kan de hoeveelheid lipase verschillen.
| SOORT PREPARAAT, PER CAPSULE |
EENHEDEN LIPASE PER CAPSULE |
GEBRUIK 1 CAPSULE BIJ ONDERSTAANDE |
| Laag-gedoseerde preparaten (LD) | ||
| Creon | 10.000 | 5 tot 10 gram vet |
| Panzytrat (LD) | 10.000 | 5 tot 10 gram vet |
| Hoog-gedoseerde preparaten (HD) | ||
| Creon Forte | 25.000 | 12 tot 25 gram vet |
| Pancrease HL | 25.000 | 12 tot 25 gram vet |
| Pancreatine | 25.000 | 12 tot 25 gram vet |
| Panzytrat | 25.000 | 12 tot 25 gram vet |
| Creon Xtra Forte | 40.000 | 20 tot 40 gram vet |
Welke dosering kunt u gebruiken?
De hoeveelheid pancreasenzymen die u nodig heeft per maaltijd of tussendoortje verschilt. Deze is vooral afhankelijk van de hoeveelheid vet in de maaltijd, de hoeveelheid pancreasenzymen die uw lichaam zelf nog aanmaakt en de klachten die u eventueel nog heeft.
Het algemene startadvies is om per 1 gram vet in de maaltijd 1000 tot 2000 eenheden lipase te gebruiken. Dit advies kan verschillen per persoon en het kan aangepast worden. Samen met uw arts, gespecialiseerd verpleegkundige of diëtist bespreekt u uw ontlastingspatroon en de klachten die u heeft. Op basis daarvan wordt bepaald hoeveel enzymen u nodig heeft.
Hoe kunt u de pancreasenzym-preparaten het beste innemen?
- Neem de capsules in bij de hoofdmaaltijden, maar ook bij tussendoortjes waar minimaal 5 gram vet in zit. Dit zijn bijvoorbeeld chocolademelk, vla, (gevulde) koek, chips en chocolade. Enzymen zijn niet nodig bij tussendoortjes waar weinig of geen vet in zit, bijvoorbeeld fruit, drop, kauwgom, zuurtjes, water, thee, koffie, limonade en ranja.
- Neem de capsules tijdens de maaltijd in. Wanneer de maaltijd langer duurt, bijvoorbeeld als u uit eten gaat, verdeel dan de capsules over de maaltijd, bij het begin, halverwege en aan het einde van de maaltijd.
- De enzymen werken vanaf een half uur tot een uur nadat u ze ingenomen heeft en blijven anderhalf tot twee uur actief in de darm.
- Bent u een capsule vergeten in te nemen, doe dit dan alsnog uiterlijk tot een half uur na de maaltijd. Neem ze niet later in, want dan mengen de enzymen zich niet meer met het voedsel en hebben ze geen effect.
Mogelijke bijwerkingen
Overmatig gebruik van pancreasenzym-preparaten kan zorgen voor verstopping (obstipatie). Overleg in dat geval met uw arts en/of diëtist en vraag of de dosering verminderd kan worden.
