Twee specialisten lopen op de brug in het Atrium Arnhem

Nieuw standpunt oogscreening hydroxychloroquine (Plaquenil)



Begin dit jaar is in de vergadering van de Nederlandse Vereniging Reumatologie (NVR) een nieuw standpunt goedgekeurd over de oogscreening bij patiënten die hydroxychloroquine (Plaquenil) gebruiken. Patiënten die worden behandeld met hydroxychloroquine (HCQ) en worden gecontroleerd door de reumatoloog, krijgen nu allen volgens het nieuwe standpunt voor oogheelkundige controle een verwijzing naar de oogarts.

Het standpunt heeft consequenties voor instellen van oogheelkundige-controles bij patiënten die hydroxychloroquine langdurig (minimaal 5 jaar) gebruiken. Het advies is ook al in het eerste jaar van gebruik al standaard de ogen te laten controleren. Daarbij is de maximumdosis voor langdurig gebruik op een lager niveau gezet (advies max. 5 mg/kg lichaamsgewicht per dag).

Het nieuwe standpunt is te vinden op website van de NVR, onder het kopje richtlijnen.

Wees alert op patiënten die niet meer worden begeleid via reumatologie
In het verleden is een onbekend aantal patiënten terugverwezen naar de eerste lijn tijdens voortdurende behandeling met HCQ op reumatologische indicatie. Ook kunnen er patiënten zijn die zelf hebben besloten om poliklinische controles bij een reumatoloog niet meer voort te zetten en die intussen wel de recepten voor HCQ laten verlengen via de huisarts. De vakgroep reumatologie wil u daar alert op maken.

Het is dus van belang om bij al deze patiënten te bekijken wat de consequenties zijn van deze verscherpte richtlijn. Ons advies is om er zorg voor te dragen dat patiënten met gebruik van HCQ voor een reumatologische indicatie bij reumatologie onder controle zijn.

Citaat uit het standpunt (achtergrond):
“In algemene zin zijn er weinig systemische bijwerkingen te verwachten van hydroxychloroquine=HCQ, echter een zeldzame bijwerking is irreversibele toxische HCQ-retinopathie, welke in het verleden geschat werd op 0,5 – 2,0% bij langdurige HCQ-gebruikers. Recent zijn er meer geavanceerdere diagnostische tools tot de beschikking gekomen waardoor blijkt dat subklinische HCQ retinopathie wel tot 7,5% voorkomt na 5 jaar HCQ gebruik. De pathogenese is niet geheel duidelijk, maar het concept is dat (H)CQ bindt aan het melanine op de fotoreceptoren van het retina pigment epitheel, waardoor er een permanente depigmentatie optreedt met, in theorie, visusklachten tot gevolg. Om dit te voorkomen is inventarisatie van risicofactoren en follow up middels een gestandaardiseerd protocol van essentieel belang. Mocht er sprake zijn van HCQ-retinopathie moet HCQ gestaakt worden om progressie van visusverlies te voorkomen.”

Belangrijkste adviezen:

  • standaard oogcontrole in het eerste jaar van de behandeling
  • indien geen visusklachten dan in het 5e jaar opnieuw oogcontrole; daarna 1x per 1-2 jaar (de frequentie afhankelijk is van het risicoprofiel) en vanaf 10 jaar sowieso jaarlijks
  • risicoprofiel is hoog bij nierfunctiedaling en gebruik tamoxifen, andere oorzaken macula-afwijkingen
  • in het verleden werd als dagdosis aangehouden maximaal 6,5 mg/kg; de advies dosis is verlaagd naar maximaal 5 mg/kg aangezien het risico op retinopathie groter wordt bij hogere dosis van HCQ. Dit betekent dat waar we vroeger 2d200mg gaven vanaf een minimum gewicht van 60kg deze grens nu verhoogd is naar 80kg : de dagdosis moet dus bij een gewicht <80 kg verlaagd worden.

En wees dus alert op patiënten die HCQ-recepten via de 1e lijn krijgen voor een reumatologische indicatie, maar niet meer worden begeleid via reumatologie. Graag zien wij deze patiënten retour, om de behandeling vanuit reumatologie verder te begeleiden. Het blijft van belang om bij een dergelijk middel te bekijken of de dosis kan worden verminderd of dat het middel zelf kan worden gestaakt. Zeker met de wetenschap dat dit middel bij langdurig gebruik een toenemend risico geeft op retinopathie.

Wij hopen dat deze informatie toereikend is. Vanzelfsprekend kan er contact worden opgenomen met polikliniek reumatologie indien er behoefte is aan overleg. Het directe overlegnummer voor de eerste lijn is 088 – 0055060.

Namens de vakgroep reumatologie

Amanda Branten
Carla De Gendt
Wing-Yee Kwok
Heleen Oudenhoven
Henk Visser
Aniek van Meerendonk (chef de clinique)

Sluiten

Welke informatie wilt u downloaden?

De pagina die u nu bekijkt, is automatisch aangevinkt om te downloaden. Ziet u hieronder nog meer pagina’s staan? Dan kunt u zelf aanvinken welke pagina’s u wilt toevoegen.

De huidige pagina

Lettergrootte PDF
Deel PDF via: