Schildklieraandoeningen

De schildklier is een vlindervormig orgaan dat in de hals onder het strottenhoofd en boven het borstbeen tegen de luchtpijp ligt. De schildklier produceert belangrijke schildklierhormonen. Deze hormonen zijn noodzakelijk voor de groei, de ontwikkeling van het verstandelijk vermogen en vele stofwisselingsprocessen in het lichaam. Helaas komt het nogal eens voor dat de schildklier te veel of te weinig schildklierhormoon aanmaakt. Dat is het gevolg van een schildklieraandoening. Vijf procent van de Nederlanders heeft een schildklieraandoening. Onderstaande aandoeningen behandelen we in het Schildkliercentrum van Rijnstate.

Te traag werkende schildklier (hypothyreoïdie)

De term hypothyreoïdie geeft aan dat de schildklier te weinig schildklierhormoon maakt. Hierdoor functioneren alle organen in het lichaam langzamer. Klachten die hierbij kunnen ontstaan zijn onder andere kouwelijkheid, gewichtstoename, traagheid, concentratiestoornissen en stemverandering. Oorzaken van een te langzaam werkende schildklier zijn:

• een aangeboren afwijking van het schildklierweefsel
• een bepaald soort geneesmiddelengebruik
• de ziekte van Hashimoto, een auto-immuunziekte waarbij het lichaam een ontstekingsreactie in gang zet in de schildklier.

Om de precieze oorzaak van een te traag werkende schildklier te achterhalen, is bloedonderzoek nodig.

Te snel werkende schildklier (hyperthyreoïdie)

Een te snel werkende schildklier wordt hyperthyreoïdie genoemd. Dit gaat gepaard met klachten als nervositeit, hartkloppingen, gejaagdheid, gewichtsverlies en trillende handen. Een te snel werkende schildklier kan veel oorzaken hebben, zoals:

• een te snel functionerend struma
• een virusontsteking
• het gebruik van bepaalde medicijnen (zoals Cordarone)
• de ziekte van Graves.

Over de ziekte van Graves

De ziekte van Graves is een auto-immuunziekte, waarbij uw lichaam afwijkende antistoffen produceert. Deze antistoffen stimuleren uw lichaamseigen cellen of weefsels van uw schildklier, waardoor ze te snel gaan werken en te veel schildklierhormoon maken. Ook kunt u te maken krijgen met oogklachten. Door bloedonderzoek en een schildklierscan kan de oorzaak van een te snel werkende schildklier bij u worden vastgesteld. Sommige vormen van hyperthyreoïdie gaan vanzelf over. Andere vormen moeten worden behandeld.

Een schildklierknobbel (nodus)

Een lokale verdikking van de schildklier wordt nodus genoemd. Hoewel slechts een zeer klein percentage kwaadaardig is, is het belangrijk om snel zeker te weten of het om een goedaardige of kwaadaardige verdikking gaat. Een bloedonderzoek en een scan geven hier duidelijkheid over. Vaak is daarna nog een schildklierpunctie nodig.

Een goedaardige schildklierknobbel kan bestaan uit schildklierweefsel of een holte gevuld met vocht (een cyste). Het kan ook een combinatie van weefsel met een cyste zijn. Een goedaardige schildklierknobbel hoeft meestal niet te worden behandeld. Dit gebeurt alleen als de knobbel zo groot is, dat hij druk in de keel veroorzaakt of ervoor zorgt dat u moeite heeft met slikken. Daarnaast kan een schildklierknobbel cosmetisch bezwaarlijk zijn.

Soms produceert een schildklierknobbel te veel schildklierhormoon (hyperthyreoïdie). Ook dit kan een reden zijn om de schildklierknobbel wel te behandelen.

Vergroting van de schildklier (struma)

Een vergroting van de schildklier wordt struma genoemd. Meestal is een struma goedaardig. Een struma kan te veel, te weinig of een normale hoeveelheid schildklierhormoon produceren.

Schildklierkanker

Meer informatie over schildklierkanker vindt u op de aparte pagina hierover.