Heupprothese

Na ontslag uit het ziekenhuis heeft u een aantal weken hulp nodig. Hulp bij het huishouden, het doen van boodschappen en eventueel bij uw eigen verzorging. Onze ervaring is dat u met behulp van hulpmiddelen vaak zelfstandig uw persoonlijke verzorging kunt uitvoeren. In het ziekenhuis kunnen we thuiszorg aanvragen voor hulp bij uw verzorging als dat nodig is. U oefent onder begeleiding van uw fysiotherapeut de beweeglijkheid van uw heup en u traint uw spieren om deze sterker te maken.

Het lopen op krukken wordt onder begeleiding van uw fysiotherapeut zo snel mogelijk afgebouwd van het afwisselend (in kruispas) lopen met twee krukken, naar lopen met één kruk en tenslotte lopen zonder krukken. Hierdoor worden uw heupspieren beter geactiveerd. Voorwaarde hierbij is dat u in staat bent uw geopereerde been goed rechtop te belasten en niet meer mank loopt.

Loopt u liever met een rollator, dan is dit natuurlijk ook mogelijk. Zittend werk kunt u soms al na enkele weken hervatten. Wanneer u staand werk kunt hervatten, bepaalt uw bedrijfsarts in overleg met u. Meestal kan dit na drie maanden op therapeutische basis.

Na ruim een jaar is het herstel helemaal voltooid. Pas dan kunt u bepalen hoe tevreden u bent over het resultaat.

Bekijk filmpjes krukken en oefeningen.

De levensduur van een prothese is bij verstandig gebruik meestal meer dan vijftien jaar. Overgewicht en belastende activiteiten hebben een negatief effect op de levensduur van de prothese. Overleg uw wens om te sporten altijd met uw verpleegkundig specialist of orthopedisch chirurg.

Door de operatie kan er vochtophoping ontstaan in uw geopereerde been. Het kan weken tot enkele maanden duren voordat deze zwelling helemaal is verdwenen. De zwelling is over het algemeen 's avonds het grootst en neemt af als u uw oefeningen goed blijft doen en u uw been in rust hoog legt op een stoel of kruk.

Door de operatie ontstaat er vaak een bloeduitstorting (een blauwe plek). Soms ziet u de plek niet meteen, maar pas na een aantal uren of dagen. Een bloeduitstorting ontstaat doordat het weefsel onder de huid is gaan bloeden. Het onderhuids uitgestroomde bloed is onder de huid zichtbaar. De bloeduitstorting uit zich de eerste dagen in een blauwe/paarse plek, die langzaam zwartachtig verkleurt en vervolgens vervaagt naar rood, groen en geel. Ten slotte verdwijnt de plek. Ook uw tenen kunnen verkleuren. Als u op de bloeduitstorting drukt, doet dat waarschijnlijk pijn.

Heeft u last van een flinke bloeduitstorting, dan zal de plek voortdurend pijnlijk zijn, ook als u deze niet aanraakt. Er zijn middelen zoals Arnica en Traumeel te koop, die de klachten kunnen verminderen. Breng de zalf aan op de blauwe plek, maar niet op de wond zolang deze niet helemaal dicht is. De middelen zijn verkrijgbaar bij de drogist en apotheek. U kunt deze middelen ook gebruiken als u last heeft van spierpijn.

Een trombosebeen kan zich op vele manieren uiten, maar er zijn een aantal belangrijke kenmerken:

• een vrij snel optredende zwelling van één been;
• een zwaar gevoel of pijn in het been;
• een rode tot blauwachtige verkleuring van het been.

Ook kan er sprake zijn van:

• een lichte temperatuursverhoging;
• een strakgespannen huid van het been (rood en glanzend met gestuwde oppervlakkige aderen).

Bovenstaande klachten kunnen wijzen op een trombosebeen. Het is echter niet zo dat iedereen met een trombosebeen al deze klachten heeft. Ook gebeurt het regelmatig dat deze symptomen ten onrechte in verband worden gebracht met een trombosebeen of dat een trombosebeen wordt verward met zwelling van het been door de operatie.

Neem altijd contact op met uw arts of verpleegkundig consulent als u verschijnselen ervaart die kunnen wijzen op een trombosebeen. Als we een trombosebeen niet behandelen, kan dit leiden tot een longembolie.

Als u voldoende controle heeft over uw geopereerde been en geen krukken meer nodig heeft, kunt u na zes weken weer gaan autorijden. Rijdt u in een automaat en bent u aan uw linker heup geopereerd, dan kunt u weer gaan autorijden op het moment dat u hier aan toe bent. Het is niet verstandig om te rijden als u nog pijnmedicatie gebruikt die het rijgedrag kan beïnvloeden. Voor meer informatie hierover kunt u terecht bij uw verpleegkundig specialist of orthopedisch chirurg en de polisvoorwaarden van uw verzekeringsmaatschappij.

Als u voor de operatie ook regelmatig fietste, mag u ongeveer zes weken na de operatie weer gaan fietsen. Het is belangrijk dat u weer voldoende controle over uw been heeft. Gebruik in eerste instantie een damesfiets vanwege de lage instap. We raden u aan om van tevoren te oefenen op een hometrainer.

Uw heup kan tot twaalf maanden na de operatie warm aanvoelen.

Tijdens de operatie wordt de oorzaak van uw pijn weggenomen. Houd er wel rekening mee dat uw heup en de wond na de operatie pijnlijk kunnen zijn. Om deze pijn te verminderen kunt u verschillende dingen doen. U kunt bijvoorbeeld pijnstillers innemen, ijspakkingen gebruiken en beenoefeningen doen.

Eén tot twee weken na de operatie wordt de pijn geleidelijk minder. Drie tot vier maanden na de operatie zal de pijn aanzienlijk minder zijn. Soms voelen patiënten een doffe pijn na lange wandelingen. Dit gevoel kan optreden tot ongeveer twaalf maanden na de operatie. Ook startpijn (pijn bij de eerste stappen na het opstaan) kan nog een tijd aanhouden. Dit pijnlijke gevoel vermindert zonder behandeling. Het betekent niet dat de prothese niet goed functioneert of los zit.

Als de infectie binnen zes weken na de operatie optreedt en direct wordt behandeld met uitgebreid spoelen van de heup(prothese) en het geven van antibiotica na het spoelen, bestaat er een redelijke kans dat de prothese kan worden behouden. Neem bij tekenen van infectie binnen zes weken na de operatie (bijvoorbeeld roodheid bij de wond, een lekkende wond of koorts) altijd contact op met uw arts of verpleegkundig consulent. Ontstaat de infectie na een langere tijd, dan is er een kans dat we de prothese uiteindelijk moeten verwijderen. Als de infectie volledig is genezen, kunnen we een nieuwe prothese implanteren. In sommige gevallen is het niet mogelijk om een nieuwe prothese te implanteren, u moet dan zonder heupgewricht leven. Dit heet een Girdlestone situatie.

Zorg ervoor dat de heupprothese bij een infectie (ook bij kaak- of tandinfecties) beschermd wordt door antibiotica. Bacteriën gaan gemakkelijk op kunstmateriaal zitten en zijn moeilijk te bestrijden.

Als u een heupprothese heeft kunnen in de jaren na de operatie bacteriën via de bloedbaan bij de prothese komen en zich aan de prothese hechten.

Wij merken dat sommige tandartsen of mondhygiënisten patiënten die een heupprothese hebben daarom uit voorzorg antibiotica geven. Er is echter geen wetenschappelijk bewijs dat dit ook daadwerkelijk ontstekingen voorkomt. U hoeft dus geen antibiotica te gebruiken bij een behandeling van de tandarts of mondhygiëniste.

Een goede mondgezondheid is wel van belang en het is belangrijk dat u uw tandarts bezoekt voor periodieke controles. Wij vragen u dringend om zes weken voor en zes weken na de operatie aan uw heup geen bezoek aan uw tandarts te brengen. Uw gebit moet voor de operatie wel in orde en gezond zijn.

De operatie aan uw heup is geen belemmering voor het halen van een griepspuit. Wel raden we u aan om de griepspuit niet twee weken vóór of twee weken na de ingreep te halen. Ongeveer 95 procent van de gevaccineerden heeft geen of weinig ongemak van de griepprik. Bij een kleine minderheid is de plek van de prik na de vaccinatie iets dikker en gevoeliger. Een klein deel van de mensen zegt zich de dag van de vaccinatie en de dag erna moe en zwak te voelen. Dit laatste kan komen doordat het lichaam begint met de aanmaak van antilichamen tegen het griepvirus. De ene persoon is hier gevoeliger voor dan de ander. De griepspuit werkt het beste als u een goede weerstand heeft.

Bij de veiligheidscontroles op luchthavens bestaat de kans dat de prothese het beveiligingssysteem activeert.

De heupprothese kan worden vervangen. Het functionele resultaat bij het vervangen van een heupprothese is minder goed dan bij het plaatsen van de eerste heupprothese. Theoretisch kan een heupprothese meerdere keren worden vervangen. Wel worden de operatierisico’s steeds groter en het resultaat steeds minder.

Ja, de nieuwe heup kop kan uit de kom schieten, dit noemen we een luxatie. Bij de operatie is het gewrichtskapsel opengemaakt en dit kapsel heeft enige tijd nodig om te herstellen voordat het weer stevigheid kan bieden. Hierdoor is er een kans dat de heup uit de kom schiet. De kans dat dit gebeurt is klein en blijft klein als u in de eerste zes weken na de operatie de volgende adviezen in acht neemt:

1. Zorg dat u comfortabel zit en makkelijk op kan staan. Zit daarom bij voorkeur op een hoge stoel met armleuningen waarbij een hoek van 90° of groter is aan te bevelen. Houd rekening met de hoek van 90° of groter in alle situaties waarbij u gaat zitten. Denk aan uw stoel, toilet en de hoogte van uw bedrand. Indien nodig kunt u een toiletverhoger lenen. U kunt het bed ophogen met klossen of een extra matras.
2. U mag de eerste zes weken niet hurken als uw heupprothese via de achterste benadering is geplaatst.
3. Voorkom dat u bij voorover buigen (flexie) uw knie naar binnen draait (endorotatie) als uw heupprothese via de achterste benadering is geplaatst. Denk hieraan bij bijvoorbeeld het aantrekken van schoenen of sokken.

Ja, u mag op uw zij slapen.

Ja, u mag douchen na de operatie. Het is aan te raden om de eerste tijd zittend te douchen, door een stabiele tuinstoel met armleuningen of een douchestoel in de douchebak te plaatsen. Wilt u staand douchen, dan raden we een antislipmat in de douchebak aan. Deze voorkomt uitglijden. Heeft u een hoge instap naar de douche, dan raden we u aan om aan de muur een beugel te bevestigen, zodat u steun kunt nemen bij het in en uit de douche stappen.

In bad gaan zorgt voor teveel buiging in de heup, waardoor er kans is dat de heup uit de kom schiet als uw heupprothese via de achterste benadering is geplaatst. Bij de operatie is het gewrichtskapsel opengemaakt en dit kapsel heeft enige tijd nodig om te herstellen voordat het weer stevigheid kan bieden. Hierdoor is er een kans dat de heup uit de kom schiet. De kans dat dit gebeurt is klein en blijft klein als u zich houdt aan een aantal adviezen. Eén van de adviezen is dat u in de eerste zes weken na de operatie niet in bad gaat.

Als u toch van het bad gebruik wilt maken omdat u geen douche heeft, kunt u dit doen met behulp van een badplank die dwars over het bad ligt. Zo kunt u zittend douchen.

Bent u via de voorste benadering (anterieur) geopereerd dan mag u weer kortdurend baden als u wond volledig droog en gesloten is en de hechtingen volledig zijn opgelost. De wond mag niet verweken.

Het is belangrijk dat u comfortabel zit en makkelijk op kan staan. Zit daarom bij voorkeur op een hoge stoel met armleuningen waarbij een hoek van 90° of groter is aan te bevelen. Houd rekening met de hoek van 90° of groter in alle situaties waarbij u gaat zitten. Denk aan uw stoel, toilet en de hoogte van uw bedrand. Indien nodig kunt u een toiletverhoger lenen. U kunt het bed ophogen met klossen of een extra matras.

Ja, u mag spullen van de grond oprapen.

Houdt u er wel rekening mee dat u bij het vooroverbuigen uw knie niet naar binnen draait als uw heup via de achterste benadering (posterolaterale benadering) is geplaatst. Bij deze beweging en bij hurken is er een risico dat de nieuwe heup uit de kom schiet. Bij de operatie is het gewrichtskapsel opengemaakt en dit kapsel heeft enige tijd nodig om te herstellen voordat het weer stevigheid kan bieden. De kans dat de heup uit de kom schiet is klein en blijft klein als u zich houdt aan de adviezen. Met behulp van een ‘helping hand’ kunt u eenvoudig staand of zittend spullen oprapen van de grond. De ‘helping hand’ is te koop bij een thuiszorgwinkel of huishoudwinkel. Ook kunt u spullen van de grond oprapen door het geopereerde been naar achteren te plaatsen en met één hand te steunen op een stoel of tafel.

Ja, door de operatie kan een beenlengteverschil ontstaan. Om er voor te zorgen dat de heupprothese beter past, is een klein verschil in beenverlenging soms nodig. Als het uiteindelijke verschil meer dan twee centimeter is en tot klachten leidt, adviseren we een verhoogde schoenzool om het beenlengteverschil te corrigeren. We raden u aan dit niet te snel te doen, maar pas na overleg met de verpleegkundig specialist of orthopedisch chirurg. Meestal is het beenlengteverschil namelijk maar tijdelijk door een disbalans van de heupspieren. De fysiotherapeut zal u oefeningen aanbieden om dit te corrigeren.

Voor het kopen, lenen of huren van (tijdelijke) voorzieningen kunt u onder andere terecht bij de thuiszorgwinkels van Medipoint en Vegro. Denkt u hierbij aan krukken, een toiletverhoger, een douchestoel en bedverhogers.

Voor het zelfstandig aankleden raden we u aan een lange schoenlepel, een kousenaantrekhulp en een ‘helping hand’ te gebruiken. Deze zijn te koop in de thuiszorgwinkels en huishoudwinkels. Hier kunt u ook terecht voor elastische veters.

Telefoonnummers aanbieders hulpmiddelen

Info uitgiftepunten Medipoint: 088 - 1020 100
Info uitgiftepunten Vegro: 0800 - 2887766

Wij kunnen na een heupoperatie geen machtiging/verwijzing verstrekken voor hulpmiddelen.