Alleen door preventie houden we de zorg betaalbaar en beschikbaar

In Arnhem groeien bovengemiddeld veel kinderen op in armoede en komt veel eenzaamheid voor. Daar staat tegenover dat het aantal zorgprofessionals afneemt. Dit geeft grote druk op een inmiddels overbelast zorgstelsel. ,,We kunnen niet blijven toekijken,’’ vindt Wim van Harten, voorzitter van de Raad van Bestuur van Rijnstate. "Het bevorderen van gezondheid is een belangrijke pijler om de zorg beheersbaar te houden. Op alle niveaus wordt er meer ingezet op preventie. Er ligt een landelijk Preventieakkoord en ook zorgverzekeraars nemen het op in hun beleid.’’

In 2019 heeft Rijnstate het strategische besluit genomen om een aparte pijler Preventie in te richten. Vanuit deze eenheid ondersteunt Rijnstate het zorgnetwerk Community of Care, waar tientallen regionale partners samenkomen om te werken aan de transformatie van ziekte en zorg naar gezondheid en welzijn.

Community of Care

De basis voor Community of Care is gelegd in 2012 met GO! Gezond Onderweg. GO! was één van de zeven proeftuinen van het landelijk model ketenaanpak voor kinderen met overgewicht en obesitas. Te veel kinderen met overgewicht en obesitas worden behandeld in de tweede lijn. Met GO! wordt ingezet op het verbeteren van de leefstijl van kinderen in de thuis-situatie, één van de oorzaken van obesitas. De behandeling kent een drietal pijlers: voeding, beweging en rust. Het model is gestoeld op samenwerking tussen professionals uit medisch en sociaal domein. Rijnstate trok hierin samen op met de regionale partners Gemeente Arnhem, Menzis, VGGM en voormalig geïntegreerde eerstelijns zorg (GEZ) Malburgen.

Kindergezondheidscoach

Kenmerkend voor de aanpak van GO! is dat deze behandeling in gang wordt gezet als multiproblematiek is uitgesloten. Wanneer er andere problemen spelen, verkleint dit namelijk de kans op succes van de behandeling. Een kindergezondheidscoach screent hierop tijdens de intake, waarna de behandeling van start gaat. De kindergezondheidscoach wordt bijgestaan door een breed team, waaraan medisch specialisten, paramedici en huisartsen deelnemen. Op deze manier bouwt de coach een samenwerking op met de betrokken professionals en sociaal-maatschappelijke partners in de wijk.

Inmiddels draait GO! in veertien wijken in meerdere gemeentes in en rondom Arnhem. Honderden kinderen worden geholpen om een gezondere leefstijl aan te meten. Financiering komt hoofdzakelijk van gemeentes en van Menzis. Gezamenlijk wordt er gewerkt om de financiering structureel te krijgen door het inzetten van een beleidsregel innovatie.

Zelfde taal

Met de geleerde lessen van GO! ontstond de vraag of er meer uit de samenwerking tussen zorg en sociaal domein was te halen. ,,De domeinenspreken in onze samenleving niet dezelfde taal. In medische termen is preventie het voorkomen van ziekte, in het sociaal domein wordt uitgegaan van gezondheid,’’ weet Margo Groeneveld, netwerkmanager van Community of Care. ,, We gaan onderzoeken of mensen en groepen beter met elkaar kunnen samenwerken. En daarnaast vinden we het belangrijk dat iedereen ervan doordrongen raakt dat er geen ideaalbeeld is van gezondheid. Dat bepaalt iedereen voor zich, waarna passende zorg daarin ondersteunt.’’ Community of Care is dan ook gestoeld op de waarden gelijke kansen, verbinding, diversiteit en ontwikkeling.

Rijnstate heeft hierin het voortouw genomen, door de eerste netwerkmanager te leveren, maar doet dat in nauwe samenwerking met de regio. Door het samenbrengen van mensen uit vele organisaties is het eenvoudiger om lijntjes te leggen, projecten te initiëren en subsidies aan te vragen voor samenwerking over domeinen heen. Zo is er onderzoek gedaan of bestaande leefstijlinterventies goed aansluiten bij de doelgroep, is het programma 2Diabeat van start gegaan om diabetes type 2 in de wijk Geitenkamp terug te brengen en wordt er ingezet op stoppen met roken. Door de bottom-up benadering is er draagvlak ontstaan op bestuurlijk niveau. Proscoop, met behulp van financiering vanuit Menzis, levert inmiddels ook een netwerkmanager.

"Om gezondheid en welzijn te realiseren is er nauwe samenwerking tussen alle zorgpartijen nodig. De inbreng van medisch specialistische en verpleegkundige kennis in de Community of Care is hierbij van groot belang om eerder de juiste diagnose te kunnen stellen en de effectiviteit van leefstijlinterventies te verbeteren. Rijnstate zet op deze manier, in nauwe samenwerking met Menzis, volop in op preventie,’’ besluit Wim van Harten.