Jodiumtherapie: behandeling met radioactief jodium-131 (met opname)

In overleg met uw arts heeft u besloten dat u in verband met een schildklieraandoening een behandeling met radioactief jodium zult ondergaan. In deze folder leest u informatie over de behandeling, de opname en over de leefregels die u na de jodiumtherapie in acht moet nemen.

De schildklier en jodium

De schildklier produceert schildklierhormonen. Deze reguleren de stofwisseling van het lichaam. Voor de productie van deze hormonen is jodium nodig. Schildklierweefsel is in staat jodium (zowel radioactief als niet-radioactief) in grote hoeveelheden op te nemen.

Op de nucleaire geneeskunde gebruiken we deze eigenschap. Voor het zichtbaar maken van de schildklier wordt jodium-123 gebruikt en voor de behandeling van schildklieraandoeningen (jodiumtherapie) wordt het radioactieve jodium-131 gebruikt.

Effecten van jodium-131

Er zijn geen aanwijzingen dat de behandeling met jodium-131 schadelijk is of tot andere aandoeningen leidt. U hoeft zich geen zorgen te maken over eventuele risico’s of bijwerkingen ten gevolge van deze behandeling, ook niet als u overgevoelig bent voor jodium.

De radioactieve jodium krijgt u als een capsule toegediend die u kunt doorslikken met water. Na de toediening wordt het jodium via het bloed vervoerd en voor een groot gedeelte opgenomen in uw schildklier/resterend schildklierweefsel. Daar kan dit jodium de schildklier van binnen uit bestralen. Niet opgenomen jodium verlaat het lichaam met de urine. Het effect van de jodiumtherapie duurt enkele maanden. Na ongeveer een half jaar is er geen effect meer. Het is mogelijk de behandeling meerdere malen te ondergaan.

Jodium-131 zendt twee soorten straling uit. De ene soort zorgt voor de vermindering van overmatige of ongewenste functie van schildkliercellen. De omgeving en ander weefsel in het lichaam ondervinden nauwelijks schade van deze straling.
Daarnaast wordt straling uitgezonden die te vergelijken is met röntgenstraling. Ook mensen uit uw omgeving ontvangen deze straling. Om te voorkomen zij hier te veel van opvangen, dient u zich na de therapie aan een aantal leefregels te houden. Deze regels vindt u het hoofdstuk Leefregels na uw ontslag.

Resultaat van de behandeling

Het verwachte resultaat is afhankelijk van de reden van de behandeling.

• Bij een vergrote schildklier zorgt het radioactief jodium dat de schildklier kleiner wordt. Het kan enkele weken tot maanden duren voor we het maximale effect gaan zien.
• Bij een te snel werkende schildklier zorgt het radioactief jodium dat de schildklier langzamer wordt. Het kan enkele weken tot maanden duren tot de schildklier langzamer gaat werken.
• Na een operatie voor folliculaire of papillaire schildklierkanker krijgt u de jodiumtherapie als aanvullende behandeling, bedoeld om de laatste rest van de schildklier weg te krijgen. Als er uitzaaiingen zijn van de schildklierkanker zullen deze door het jodium behandeld worden.
• U bent in het verleden geopereerd aan schildklierkanker en nu zijn er (mogelijk) uitzaaiingen. Het jodium bestraalt deze uitzaaiingen en zorgt ervoor dat ze kleiner worden of weg gaan.

Bij schildklierkanker wordt er altijd een week na opname een scan gemaakt van het hele lichaam. We kunnen dan uitsluiten of vaststellen dat er uitzaaiingen zijn.

Ondanks de behandeling kan het zijn dat het effect nog onvoldoende is. Dan kan een vervolgbehandeling met radioactief jodium overwogen worden. In de praktijk is er geen maximaal aantal behandelingen met radioactief jodium, behalve wanneer geen effect wordt gezien.

Risico's en bijwerkingen

Bijwerkingen worden nauwelijks gezien. De meeste bijwerkingen verdwijnen spontaan binnen enkele weken. 

• De meest voorkomende is een gevoel van lichte keelpijn. Dit zien we vooral als u behandeld bent in verband met een vergrote schildklier.
• Ook is er een kleine kans op een ontstekingsreactie, met mogelijke een lichte zwelling in de hals in de eerste twee weken na de behandeling.

Bijwerkingen die alleen van toepassing zijn als u wordt behandeld in verband met een struma:

• Zeer zelden treedt een toename van “hyper”-klachten op door een plotselinge uitstoot van schildklierhormonen in het bloed. U merkt dit o.a. aan het optreden van hartkloppingen of een onrustig gevoel. 
• Een lange termijn effect na de behandeling de schildklier die te langzaam werkt (hypothyreoïdie). Dit effect kan ook nog maanden na de behandeling optreden. Met medicijnen kan de internist dit effect zo nodig compenseren. 

Als u klachten blijft houden adviseren we om contact op te nemen met uw behandelend internist.

Als u de leefregels naleeft, levert deze behandeling geen gevaar op voor u en uw omgeving. Naleven van de leefregels is wel strikt noodzakelijk.

Informatie over de voorbereiding, de behandeling en de leefregels na uw behandeling

Het is belangrijk dat u goed voorbereid aan de behandeling begint. Lees daarom alle informatie over de voorbereiding, de opname en de behandeling en de leefregels na uw behandeling goed door.

Vragen

Als u na het lezen nog vragen heeft, bespreek deze dan voor de behandeling met uw behandelend arts, met de nucleair geneeskundige (tijdens het gesprek) of de medewerkers van de afdeling Nucleaire Geneeskunde.

Tip: schrijf uw vragen op en stel ze tijdens het gesprek met de nucleair geneeskundige. 

Nucleair geneeskundigen:

M.L.E.Bernsen

B.W. Hendrickx

dr. F.Intema

prof. dr. W.J.G.Oyen

Kijk voor meer informatie over schildklieraandoeningen op onze website.