Jodiumzaadje(s) plaatsen als pré-operatieve markering

Uw arts heeft met u besproken dat er een jodiumzaadje wordt geplaatst. In uw afspraakbevestiging ziet u wanneer en waar (in welk ziekenhuis) wij u verwachten.

In deze tekst leest u wat het onderzoek inhoudt, en welke voorbereiding en nazorg nodig is om het onderzoek goed en veilig uit te voeren.

Wij vragen u alle informatie door te lezen. De informatie beschrijft het onderzoek zoals het meestal verloopt. Risico’s en bijwerkingen zijn in algemene zin beschreven. Soms wordt gekozen voor een procedure die beter aansluit bij uw persoonlijke situatie.

Doel van de procedure

U wordt binnenkort geopereerd om een afwijking te verwijderen. De afwijking is (te) klein of moeilijk te voelen. Om de afwijking tijdens de operatie te kunnen vinden brengen we precies in de afwijking een klein radioactief 'zaadje' in. Het zaadje, ook wel jodiumbron genoemd, is ongeveer zo groot als een hagelslagkorrel (4 mm) en bevat licht radioactief jodium. Soms worden meerdere zaadjes geplaatst.

De operatie kan kort na de plaatsing van het zaadje/de zaadjes zijn, maar er kan ook weken of maanden tussen zitten. Met een stralingsdetector kan de chirurg tijdens de operatie het zaadje, en dus de afwijking, vinden en verwijderen. Van het verwijderde weefsel wordt een controlefoto gemaakt om te controleren of de afwijking en het zaadje/de zaadjes daadwerkelijk zijn verwijderd.

Voorbereiding

• Als u een stollingsziekte heeft of antistollingsmedicatie gebruikt: bespreek dit van te voren met uw behandelend arts. Mogelijk zijn speciale voorzorgsmaatregelen nodig om het onderzoek veilig uit te voeren.
• Verder is voor deze procedure geen speciale voorbereiding nodig.

Het onderzoek

Er worden eerst foto's gemaakt om de afwijking op te zoeken. Er zijn twee manieren om te controleren of we het zaadje inbrengen op de juiste plaats: met behulp van echografie (geluidsgolven) of met behulp van CT (röntgenstralen).

• Echografische procedure: Afhankelijk van de plaats waar de afwijking zit ligt u voor het onderzoek op uw rug of zij. De radioloog brengt gel aan op de huid en bepaalt met de echokop de plaats van de afwijking en de positie voor de naald.
• CT procedure: Als de afwijking alleen op de CT zichtbaar is, dan wordt de exacte plaats met een CT-scan bepaald.

Zo wordt de beste toegangsweg naar de afwijking bepaald. De prikplek wordt goed schoongemaakt en daarna verdoofd. Dan wordt met hulp van een holle naald het kleine 'zaadje' door de radioloog precies in de afwijking geplaatst, zodat de chirurg deze tijdens de operatie kan vinden. Soms is het nodig om meerdere 'zaadjes' te plaatsen. Na het plaatsen van het zaadje worden controlefoto's gemaakt om te controleren of het zaadje/de zaadjes op de juiste plek zit(ten).
Het zaadje kan na plaatsen niet meer verschuiven.

Hoelang duurt het onderzoek?

Het onderzoek duurt 30 tot 60 minuten.

Nazorg na het onderzoek

Wij adviseren u tot 48 uur na de punctie rustig aan te doen, niet sporten en niet zwaar tillen.

De prikplek kan na afloop blauw verkleuren en wat pijnlijk aanvoelen. Desgewenst kunt u paracetamol innemen tegen de pijn.

Complicaties

Op de prikplek kan een bloeding of een ontsteking ontstaan.

Nabloeding:

Er is een geringe kans op het ontstaan van een bloeding op de plaats waar geprikt wordt.

Infectie:

De behandeling vindt plaats onder steriele omstandigheden. Dit betekent dat de punctieplaats voor start van de procedure ruim wordt gedesinfecteerd en dat er steriele materialen worden gebruikt. Het risico op een eventuele infectie is klein.

De klachten die kunnen duiden op een bloeding of ontsteking zijn:

• Duizelig worden of "zich niet goed voelen"
• Ernstige pijn, met name rondom de prikplek
• De prikplek wordt rood, warm of erg dik
• Meer dan 38 graden koorts

Als u in de uren/dagen na de behandeling één van de bovenstaande staande klachten krijgt, neemt u dan direct contact op met uw behandelend arts. Buiten kantoortijden kunt u rechtstreeks contact opnemen met de Spoedeisende Hulp van Ziekenhuis Rijnstate in Arnhem (tel. 088 - 005 6680).

Risico's en bijwerkingen

De chirurg die de procedure heeft geadviseerd, weegt altijd de kans op complicaties af tegen de voordelen van het plaatsen van het zaadje/de zaadjes.

Mogelijke complicaties

Complicaties zijn benoemd in het hoofdstuk Nazorg.

Straling

Het jodiumzaadje geeft een lage dosis straling af die niet schadelijk is voor u en uw omgeving.

Bij de CT-scan gebruiken we niet meer röntgenstraling dan nodig is voor het maken van kwalitatief goede opnames. De kans op schadelijke effecten is heel klein, ook als u meerdere röntgenonderzoeken heeft ondergaan.

Echografie

Bij een echo-onderzoek worden geluidsgolven gebruikt, die we niet kunnen horen. Het onderzoek is onschadelijk en niet pijnlijk.

Zwangerschap en borstvoeding

Tijdens de zwangerschap wordt de procedure bij voorkeur niet gedaan met röntgenstraling, tenzij er dringende redenen zijn. Voor echografie is zwangerschap geen probleem.

Borstvoeding is geen probleem als het zaadje buiten de borst wordt geplaatst.

Verslag

De radioloog maakt een verslag van de procedure. Het verslag wordt verstuurd naar uw behandelend arts. U spreekt met hem/haar af hoe en wanneer u de uitslag krijgt.

Enkele dagen na het onderzoek kunt u zelf het verslag lezen in uw dossier via MijnRijnstate (Dossier > Uitslagen > Radiologisch onderzoek).