Lumbaalpunctie op de radiologie

Uw arts heeft met u besproken dat er een lumbaalpunctie wordt gedaan op de afdeling Radiologie van Ziekenhuis Rijnstate, locatie Arnhem-Noord.

In deze tekst leest u wat het onderzoek inhoudt, en welke voorbereiding en nazorg nodig is om het onderzoek goed en veilig uit te voeren.

Wij vragen u alle informatie door te lezen. De informatie beschrijft het onderzoek zoals het meestal verloopt. Risico’s en bijwerkingen zijn in algemene zin beschreven. Soms wordt gekozen voor een procedure die beter aansluit bij uw persoonlijke situatie.

Doel van het onderzoek

Uw specialist heeft de reden van de lumbaalpunctie met u besproken. Een lumbaalpunctie op de radiologie kan om de volgende redenen worden gedaan. 

• Lumbaalpunctie om hersenvocht af te nemen of een drukmeting in het hersenvocht te doen
• Lumbaalpunctie om de cytostatica direct in het hersenvocht terecht te laten komen
• Lumbaalpunctie om met behulp van een contrastvloeistof het wervelkanaal in de onderrug (en de uitlopers van de zenuwen die zich daar bevinden) zichtbaar te maken.

Opname

Voor de behandeling is het nodig dat u enkele uren in het ziekenhuis wordt opgenomen. Uw behandelend arts bespreekt met u hoe lang dat nodig is.
U krijgt van de afdeling opnameplanning apart bericht op welke afdeling u wordt opgenomen en hoe laat u in het ziekenhuis wordt verwacht.

Voorbereiding

• Als u antistollingsmedicatie gebruikt kan het zijn dat u deze medicijnen voor dit onderzoek tijdelijk moet stoppen. Uw behandelend arts zal dit met u bespreken.
• Als u een contrastvloeistof krijgt toegediend willen we voor de start van het onderzoek graag weten of u in het verleden een allergische reactie op een jodiumhoudend contrastmiddel heeft gehad.

Voor dit onderzoek zijn geen andere voorbereidingen nodig.

Hoe gaat het onderzoek?

In bed wordt u naar de afdeling Radiologie gebracht. Tijdens het onderzoek kunt u een hemd en/of t-shirt dragen en uw onderbroek.

Voor het onderzoek gaat u op de zij op de onderzoekstafel liggen, of op de rand van de tafel zitten. De radioloog zal de ruggenprik (= lumbaalpunctie) uitvoeren. In de bijgevoegde folder Lumbaalpunctie wordt deze prik en de bijbehorende nazorg uitgelegd.

De prikplek wordt eerst gedesinfecteerd en daarna zal de radioloog tussen twee wervels onder in de rug in prikken. Als de (holle) naald op de goede plaats zit kunnen we hersenvocht opvangen in een buisje. Deze prik valt over het algemeen erg mee. Soms raakt de naald net een zenuw: dat voelt u in uw been als een prikkeling of spierwerking.

Het vervolg is afhankelijk van de reden waarom u de lumbaalpunctie krijgt:

• er wordt hersenvocht afgenomen en opgestuurd naar het laboratorium voor onderzoek
• de neuroloog voert een drukmeting uit
• er wordt cytostatica ingebracht via de naald op de oncologische dagverpleging
• er wordt een contrastvloeistof ingebracht door de radioloog. Soms worden onder doorlichting (= met behulp van röntgenstralen) foto's van uw onderrug gemaakt.

In bed gaat u terug naar de verpleegafdeling.

Hoe lang duurt het onderzoek?

De ruggenprik zelf duurt ongeveer 20 minuten.

Maar u bent langer in het ziekenhuis (zie nazorg). Op de afdeling hoort u wanneer u weer naar huis mag.

Als er contrastvloeistof is ingebracht komt u na ongeveer drie uur terug voor het maken van een CT-scan van uw onderrug. Informatie over de CT is apart bijgevoegd. De CT duurt ongeveer 10 minuten.

Nazorg

• Om hoofdpijn te voorkomen is het belangrijk om na het onderzoek te blijven liggen met één hoofdkussen (hoofd hoger dan billen). Als er contrastvloeistof is ingebracht minimaal tot na de CT.  Hoe lang dit nodig is en wanneer u naar huis mag wordt op de verpleegafdeling met u besproken.
• De eerste dagen na het onderzoek moet u rustig aan doen. Dat betekent niet bukken en niet zwaar tillen of sporten.

Risico's en bijwerkingen

De specialist die het onderzoek heeft geadviseerd, weegt altijd de kans op complicaties af tegen de voordelen van het uitvoeren van het onderzoek.

Ruggenprik
Soms is de ruggenprik technisch moeilijk uitvoerbaar, waardoor het soms nodig is meerdere malen te prikken. Desondanks is dit ook na meerdere keren niet altijd succesvol; in 5-10% van de patiënten kan het contrast niet in de juiste ruimte rondom het ruggenmerg worden ingebracht. Het onderzoek levert dan geen bruikbare resultaten op. In overleg met uw behandelend arts wordt er dan gezocht naar een andere wijze om de benodigde informatie over de zenuwwortels te verkrijgen.

Voor de risico's en bijwerkingen van de ruggenprik verwijzen we naar de folder Lumbaalpunctie.

Röntgenstraling

We gebruiken voor het onderzoek niet meer röntgenstraling dan nodig is voor het maken van kwalitatief goede opnames. De kans op schadelijke effecten is heel klein, ook als u meerdere röntgenonderzoeken heeft ondergaan.

Lees meer over röntgenstraling.

Zwangerschap en borstvoeding

Tijdens de zwangerschap wordt het onderzoek bij voorkeur niet gedaan, tenzij er dringende redenen zijn. Borstvoeding is geen probleem.

Lees meer over röntgenstraling tijdens de zwangerschap

Uitslag

De radioloog beoordeelt de foto's. De uitslag wordt verstuurd naar uw behandelend arts. U spreekt met hem/haar af hoe en wanneer u de uitslag krijgt.

Enkele dagen na het onderzoek kunt u zelf de uitslag ook lezen in uw dossier via MijnRijnstate (Dossier > Uitslagen > Radiologisch onderzoek).