Thyreoïditis

U heeft een ontsteking van de schildklier. Hier leest u over deze aandoening en de mogelijke onderzoeken en behandeling.

De betekenis van thyreoïditis 

Thyreoïditis is de medische term voor een ontsteking van de schildklier. De schildklier kan zowel acuut als chronisch ontstoken raken. Een ontsteking kan de werking van de schildklier verstoren met als gevolg te weinig of te veel activiteit. Onderproductie of overproductie van schildklierhormonen door een thyreoïditis is meestal tijdelijk, maar kan ook permanent zijn.

De functie van de schildklier 

Laag in de hals, net onder het strottenhoofd en voor de luchtpijp, ligt de schildklier. De schildklier produceert de schildklierhormonen T4 en T3. Deze hormonen zijn noodzakelijk voor de groei, de ontwikkeling van het verstandelijk vermogen en vele stofwisselingsprocessen in het lichaam. De schildklier wordt aangestuurd door de hypofyse. Dit is een klein orgaan in de hersenen, dat het schildklierstimulerende hormoon TSH aanmaakt. In de schildklier wordt jodium opgeslagen, dat nodig is voor de aanmaak van de schildklierhormonen.

Oorzaken van thyreoïditis 

Een schildklierontsteking kan worden veroorzaakt door bacteriën en virussen, maar ook als reactie op een infectieziekte, door antistoffen en soms door medicijnen.

Vaak voorkomende vormen van thyreoïditis zijn Hashimoto thyreoïditis, virale thyreoïditis, postpartum thyreoïditis en Amiodarone thyreoïditis. 

Hashimoto thyreoïditis 

Hashimoto thyroïditis is een auto-immuunziekte waarbij het lichaam antistoffen maakt die de schildklier beschadigen. Hashimoto thyreoïditis is het meest voorkomende type. De ziekte van Hashimoto komt ongeveer acht keer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en is vaak genetisch bepaald. De ziekte manifesteert zich vooral bij vrouwen tussen de 30 en 50 jaar, maar kan op alle leeftijden voorkomen.

De ziekte van Hashimoto is een chronische ontsteking van de schildklier, waarbij de schildklier te traag werkt en dus te weinig schildklierhormonen aanmaakt. Een te traag werkende schildklier wordt hypothyreoïdie genoemd en het gevolg hiervan is dat een aantal processen in het lichaam trager verloopt. De behandeling bestaat uit de toediening van een schildklierhormoonpreparaat.

Virale thyreoïditis 

Virale thyreoïditis (de ziekte van De Quervain) komt zelden voor. Deze ziekte ontstaat vaak na een luchtweginfectie. De oorzaak is waarschijnlijk een virus. Er kan koorts optreden en er is vaak sprake van pijn in de hals, in het bijzonder bij het slikken. De pijn kan uitstralen naar de oren. De schildklier is vergroot en vaak zeer gevoelig bij aanraken.
In de loop van enkele weken tot maanden herstelt de ziekte bijna altijd spontaan. In sporadische gevallen wordt de schildklier zodanig beschadigd dat er blijvende hypothyreoïdie ontstaat. Er bestaat geen therapie om het virus te behandelen, maar meestal herstelt u vanzelf. Als de pijnklachten heel hevig zijn, kunt u hiervoor pijnstillers krijgen.

Postpartum thyreoïditis 

Bij ongeveer een op de acht vrouwen ontwikkelt zich binnen enkele maanden tot één jaar na de bevalling (=postpartum) thyreoïditis. Dit ontstaat waarschijnlijk door bepaalde veranderingen die zich in het immuunsysteem voordoen. U heeft daar meestal geen last van, maar het kan zijn dat u een vergrote schildklier krijgt met eerst een toename (hyperthyreoïdie) en dan een afname (hypothyreoïdie) van de productie van schildklierhormonen. Dit type schildklierontsteking verdwijnt gewoonlijk na enkele maanden vanzelf, maar kan zich bij een volgende zwangerschap weer voordoen.

Amiodarone thyreoïditis 

Amiodarone is een medicijn dat wordt gebruikt om hartritmestoornissen tegen te gaan. Soms kan tijdens het gebruik van de Amiodarone thyreoïditis ontstaan die lijkt op virale thyreoïditis. Ook hier is spontaan herstel mogelijk. De oorzaak is waarschijnlijk de Amiodarone zelf en niet de overmaat aan jodium in dit medicijn.

Het stellen van de diagnose 

Op basis van de klachten, lichamelijk onderzoek en bloedonderzoek stelt uw arts de diagnose. Ook kan het zijn dat er een scan wordt gemaakt om de mate van activiteit van de schildklier vast te stellen.

Behandelteam 

Dr. G. Bleumink, endocrinoloog
Dr. H. de Boer, endocrinoloog
Dr. A. van Bon, endocrinoloog
Mw. W. Koppenol, schildklierverpleegkundige
Mw. I. Schoot-Hubers, schildklierverpleegkundige
Mw. K. van de Kant, schildklierverpleegkundige

Vragen 

Deze informatie is bedoeld als aanvulling op het gesprek dat u heeft met uw endocrinoloog of schildklierverpleegkundige in het Schildkliercentrum (op de polikliniek Interne Geneeskunde). Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Stel deze tijdens het eerstvolgende bezoek aan uw arts of verpleegkundige op de polikliniek of neem telefonisch contact met ons op. 

• Mw. B. Hengeveld is aanwezig op dinsdag en de even weken tevens op maandag.
• Mw. W. Koppenol is aanwezig op donderdag en vrijdag en de oneven weken tevens op maandag.
• Mw. K. van de Kant is aanwezig op donderdag en vrijdag.
• Mw. I. Schoot is aanwezig op donderdag.

Rijnstate 
Schildkliercentrum
Wagnerlaan 55
6815 AD Arnhem
Tel: 088-005 7750
www.rijnstate.nl

Patiëntenvereniging 

Schildklierstichting Nederland 

Stationsplein 6
3818 LE Amersfoort
Tel: 0900-899 8866
(Bereikbaar op werkdagen van 13.00- 16.00 uur)
www.schildklier.nl