Spraakapraxie

Spraakapraxie ontstaat door hersenletsel. Iemand met spraakapraxie heeft moeite met het bewust uitspreken van klanken, woorden en zinnen. Hier leest u wat spraakapraxie is en hoe u hiermee om kunt gaan.

Wat is spraakapraxie? 

Spraakapraxie wordt veroorzaakt door hersenletsel, bijvoorbeeld een CVA, tumor of trauma. Om te praten, heeft u de spieren rond uw mond nodig. Bij spraakapraxie is het programmeren van deze spieren verstoord. Dit betekent dat de spieren zelf nog goed werken, maar dat de aansturing van de spieren vanuit uw hersenen problemen geeft. Door spraakapraxie kunt u vaak niet meer helemaal vloeiend en verstaanbaar praten. Ook kan het zijn dat de intonatie en timing van uw spraak anders is dan voorheen.

Spraakapraxie is anders dan afasie of dysartrie. Bij afasie is er een stoornis in uw gedachten en de planning van taal. Bij dysartrie is er een stoornis in de beweging van uw articulatiespieren. Als u last heeft van spraakapraxie, heeft u moeite om woorden goed uit te spreken. Ook vinden veel mensen met spraakapraxie het moeilijk om de juiste stand van de tong en lippen te bepalen om bepaalde klanken te maken. Bewust praten is vaak lastiger dan onbewust praten (zonder erbij na te denken). Het zijn ook niet altijd dezelfde klanken of woorden die problemen geven. Hoeveel last u heeft van spraakapraxie kan per persoon verschillen.

Sommige mensen met spraakapraxie vinden het lastig om mondbewegingen bewust uit te voeren. Denk bijvoorbeeld aan uw tong uitsteken of uw lippen tuiten. Dit noemen we ook wel mondapraxie of buccofaciale apraxie. 

Wat kan een logopedist voor u doen? 

Een logopedist kan vaststellen of er bij u sprake is van spraakapraxie. Vaak is er eerst uitgebreid onderzoek nodig, omdat de kenmerken van spraakapraxie erg lijken op andere communicatieproblemen. Als blijkt dat u inderdaad spraakapraxie heeft, krijgt u begeleiding bij het trainen van uw spraak volgens een bepaald oefenprogramma. Wanneer u erg moeilijk duidelijk kunt maken wat u bedoelt, kan het handig zijn om een andere vorm van communicatie te gebruiken. Dit kan bijvoorbeeld met een aanwijsboek, app of non-verbale communicatie.

Tips 

Tips die u kunnen helpen om makkelijker te praten en communiceren: 

• Zorg tijdens een gesprek voor een rustige omgeving. Zet bijvoorbeeld muziek of televisie uit.
• Neem de tijd om te praten.
• Maak oogcontact tijdens een gesprek.
• Als het een aantal keer niet lukt om te praten, laat het gesprek dan even rusten en probeer het samen later nog een keer.
• Probeer langzaam te praten.
• Praat in korte zinnen.
• Ondersteun het praten als het nodig is met gebaren of schrijven.

Tips voor de persoon met wie u praat: 

• Geef iemand met spraakapraxie de tijd om te praten en antwoorden.
• Ga niet harder praten.
• Stel iemand met spraakapraxie eventueel gesloten vragen waar de persoon met ja of nee op kan antwoorden.

Heeft u vragen? 

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Neem dan contact op met de afdeling Logopedie via telefoonnummer 088 - 005 6377.