Aandoening, behandeling en onderzoek
Jongen krijgt oogdruppels

Scheelzien

De orthoptist heeft na onderzoek scheelzien of latent (=verborgen) scheelzien geconstateerd bij u of uw kind. Hier krijgt u uitleg over de oorzaak en de gevolgen van (latent) scheelzien en leest u meer over de behandelmogelijkheden. 

Wat is scheelzien? 

Scheelzien of strabismus wil zeggen dat beide ogen niet op hetzelfde punt zijn gericht. Het afwijkende oog kan naar binnen, naar buiten, naar boven of naar beneden gericht staan. Ook een combinatie van horizontaal en verticaal scheelzien is mogelijk. Scheelzien komt voor bij drie tot vijf procent van de bevolking.

Wat zijn de oorzaken?

De neiging tot scheelzien kan bij meerdere mensen in de familie voorkomen. Mensen die door verziendheid hun ogen extra moeten inspannen, kunnen ook scheelzien ontwikkelen. Het inspannen van de ogen om toch goed te kunnen zien (accommoderen), is een reflex die in de hersenen gekoppeld is aan het naar binnen draaien van de ogen. Te veel accommoderen kan daardoor leiden tot scheelzien. Ook te vroeg geboren kinderen en kinderen met een afwijking in de hersenen hebben een verhoogde kans op scheelzien. Scheelzien kan verder ontstaan als één of meerdere oogspieren niet goed functioneren. Ziekten als suikerziekte of schildklierproblemen kunnen slecht functionerende oogspieren veroorzaken.

Wat zijn de gevolgen?

Volwassenen kunnen scheelzien als hinderlijk ervaren in het contact met anderen. Ook kunnen zij last hebben van dubbelzien. In tegenstelling tot volwassenen gaan jonge kinderen na het scheelzien meestal niet dubbel zien. De hersenen van het kind onderdrukken het beeld van het afwijkende oog. Hierdoor gaat de gezichtsscherpte van dat oog wel achteruit. Dit heet een lui oog (zie ook de folder 'Behandeling van een lui oog'). Een lui oog ontstaat vooral als een kind constant met hetzelfde oog scheel kijkt. Een kind dat constant scheel kijkt, ziet geen diepte. Hierdoor kan het moeite hebben met afstanden inschatten. De meeste kinderen leren vanzelf hoe ze hiermee om moeten gaan.

Welke behandelingen zijn mogelijk?

Meestal zijn één of meerdere oogspieroperaties nodig om de ogen recht te zetten (zie ook de folders 'Oogspieroperatie bij kinderen' en 'Oogspieroperatie bij volwassenen'). De uiteindelijke resultaten van een oogspieroperatie zijn moeilijk van tevoren in te schatten. Een goede gezichtsscherpte van beide ogen (eventueel met bril) vóór de ingreep geeft de meeste kans op een goed resultaat van een operatie. De orthoptist zal daarom een afwijkende gezichtsscherpte eerst behandelen voordat de oogarts de ogen operatief recht zet. Bij een duidelijke afwijking van de oogsterkte zal de orthoptist een bril adviseren. Als er sprake is van een lui oog adviseert de orthoptist om het goede oog af te plakken om de gezichtsscherpte van het luie oog te verbeteren. In enkele gevallen kan het scheelzien hierdoor afnemen, soms neemt het scheelzien juist toe. 

Latent scheelzien 

Bij latent of verborgen scheelzien hebben de ogen de neiging tot scheelzien, maar is dit niet altijd zichtbaar. Pas bij vermoeidheid of ziekte merkt de patiënt dat het moeite kost om de ogen recht te houden. Dit kan op elke leeftijd voorkomen. 

Gevolgen 
Als het te veel moeite kost om latent scheelzien onder controle te houden, kunnen er allerlei bijkomende klachten ontstaan, zoals hoofdpijn, pijnlijke ogen, wazig zien of dubbelzien. Deze klachten ontstaan met name na inspanning van de ogen, zoals bij langdurig lezen.

Behandeling 
Bij latent scheelzien is het belangrijk om eventuele oogsterkte-afwijkingen te corrigeren met een bril. Oogspieroefeningen kunnen het vermogen om de oogstand onder controle te houden soms verbeteren. Bij volwassenen schrijft de orthoptist in een enkel geval een prismabril voor. Deze bril zorgt ervoor dat de gevolgen van het wegdraaien van de ogen als minder hinderlijk worden ervaren.

Soms is ook bij latent scheelzien een oogspieroperatie nodig. Hierbij worden de oogspieren verplaatst of ingekort, zodat de ogen minder de neiging hebben om weg te draaien (zie ook de folders 'Oogspieroperatie bij kinderen' en 'Oogspieroperatie bij volwassenen').

Sluiten

Welke informatie wilt u downloaden?

De pagina die u nu bekijkt, is automatisch aangevinkt om te downloaden. Ziet u hieronder nog meer pagina’s staan? Dan kunt u zelf aanvinken welke pagina’s u wilt toevoegen.

De huidige pagina

Lettergrootte PDF
Deel PDF via: