Plaatsing van een PEG-katheter

U heeft met u behandelend arts afgesproken dat er bij u een PEG-katheter (PEG-sonde) wordt aangelegd. Dit is nodig als er maar heel weinig of geen voeding via uw mond, keel of slokdarm in uw maag kan of mag komen. 

Wat is een PEG-katheter?

PEG is de afkorting voor Percutane Endoscopische Gastrostomie. Dat betekent dat er door de huid van uw buik heen een verbinding met de maag wordt gemaakt. Dit gebeurt met behulp van een buigzame slang, de endoscoop, die via de mond en slokdarm in de maag wordt gebracht. In de verbinding naar de maag wordt een dun slangetje, de katheter, geplaatst. Vloeibare voeding en eventueel medicijnen kunnen via de katheter in de maag worden gebracht. 

Voorbereidingen thuis 

Bij gebruik van antistollingsmiddelen vertelt de arts of u deze medicijnen mag blijven gebruiken of dat u hier mee moet stoppen. Als u alleen Ascal (acetylsalicylzuur, carbasalaat calcium of carbasalaat neuro) gebruikt, hoeft u hier niet mee te stoppen. Gebruikt u andere antistollingsmiddelen of een combinatie met Ascal en zijn hierover geen afspraken gemaakt, neem dan contact op met de polikliniek Maag-, Darm-, Leverziekten. 

Heeft u diabetes mellitus (suikerziekte) en gebruikt u daar medicijnen voor, dan kan het zijn dat deze medicijnen moeten worden aangepast. Overleg dit met de arts bij wie u hiervoor onder behandeling bent. 

Nuchter zijn 

• Tot zes uur voor de behandeling mag u een kop thee en een beschuitje;
• Tot twee uur voor de behandeling mag u alleen water (zonder koolzuur) of thee zonder suiker;
• Tot 60 minuten voor de ingreep mag u uw tanden poetsen of een klein slokje water om medicijnen in te nemen.

Voorbereiding in het ziekenhuis 

Voorafgaand aan de plaatsing van de PEG-katheter krijgt u antibiotica toegediend. Voor het toedienen van de antibiotica en voor het geven van het rustgevend middel wordt er een infuusnaald bij u ingebracht. 

Het plaatsen van de PEG-katheter 

Pull-techniek 

Het onderzoek vindt plaats op de afdeling Endoscopie en wordt uitgevoerd door een arts geassisteerd door twee verpleegkundigen. Om uw tanden en de endoscoop te beschermen, krijgt u een bijtring tussen uw tanden. Als u een kunstgebit heeft, is het nodig dat u deze uit doet. Om uw hartslag en het zuurstofgehalte in uw bloed te kunnen controleren, krijgt u een knijper aan uw vinger. Via de infuusnaald krijgt u het rustgevend middel, het roesje, toegediend. 

Om ervoor te zorgen dat de PEG-katheter op de juiste plaats in de maag wordt gezet, doet de arts eerst een gastroscopie. Hierbij wordt de buigzame slang (endoscoop) via uw mond, keel en slokdarm in uw maag gebracht. Aan de punt van de endoscoop zit een camera. De arts kan zo uw maagwand bekijken en de plaats voor de PEG-katheter bepalen. Vervolgens wordt de huid van uw buik plaatselijk verdoofd en maakt de arts een sneetje in uw buikwand. Hierin wordt een slangetje of katheter voor de voeding geplaatst. Deze wordt op zijn plaats gehouden door twee schijfvormige plaatjes. Het ene plaatje zit aan de binnenkant van uw maag en drukt de maagwand tegen de buikwand. Het andere plaatje zit aan de buitenkant van uw buikwand en zorgt ervoor dat de sonde daar op zijn plaats blijft. In het begin is het belangrijk dat de wanden goed tegen elkaar gehouden worden en vastgroeien. In overleg met de PEG-verpleegkundige of de arts kan het plastic plaatje op de huid als het nodig is na een week losser worden gemaakt. 

Push-techniek 

In een enkel geval wordt er gekozen voor het plaatsen van de PEG-katheter met de push-techniek. Het verschil met de pull-techniek is dat de PEG-katheter bij de push-techniek via de buikwand in de maag wordt opgevoerd. 

Eventuele problemen tijdens en vlak na de ingreep (complicaties) 

Het plaatsen van een PEG-katheter is over het algemeen een veilige ingreep, waarbij complicaties zelden voorkomen. Toch kan het een enkele keer voorkomen dat een patiënt zich tijdens het onderzoek verslikt en er wat maaginhoud in de longen terecht komt. Een rustgevend middel geeft soms aanleiding tot een verminderde ademhaling. Dit komt daarom vaker voor bij een patiënt die voor de ingreep een rustgevend middel heeft gekregen. Soms kan er na het verslikken een luchtweginfectie of een longontsteking optreden. 

Als de endoscoop moeilijk de keel kan passeren of als er vernauwingen in de slokdarm zijn, komt het in zeldzame gevallen voor dat er een scheurtje in de slokdarm of in de maag ontstaat. Doordat de arts een sneetje in de buikwand maakt, kan er soms een bloeding in de buikwand of maag ontstaan. 

Bij patiënten met een slecht gebit kan door de bijtring schade aan het gebit ontstaan. Dit komt slechts in een enkel geval voor. Het ziekenhuis accepteert hiervoor geen aansprakelijkheid. 

Enkele dagen na het plaatsen van de PEG-katheter kan er een ontsteking van de insteekopening ontstaan. Om deze kans zo klein mogelijk te maken, krijgt u voorafgaand aan de ingreep antibiotica. 

Na de ingreep 

Als u weer terug bent op de afdeling, controleren we de eerste paar uur regelmatig uw bloeddruk en pols. ’s Avonds wordt uw temperatuur nog eens extra gemeten in verband met de kans op infectie. Het is mogelijk dat u nog wat last heeft van boeren. Dit komt doordat er tijdens de behandeling lucht in uw maag is geblazen. 

Na vier uur krijgt u water door de PEG-katheter toegediend. Hierna is het mogelijk om te starten met het toedienen van sondevoeding. Als dit allemaal zonder problemen verloopt, kunt u daarnaast ook weer gaan eten en drinken wat u gewend was. 

Informatie over de verzorging van de PEG-katheter vindt u op de webpagina over ‘Verzorging PEG-sonde’.

De endoscopist verwerkt de bevindingen van het onderzoek in een digitaal verslag. Dit verslag wordt naar uw huisarts gestuurd. 

Voeding bij een PEG-katheter

Om ervoor te zorgen dat uw lichaam alle benodigde voedingsstoffen aangeboden krijgt, wordt er via de PEG-katheter sondevoeding toegediend. Dit is een dunne, vloeibare voeding die alle belangrijke voedingsstoffen bevat en nodig is om te voorkomen dat u gewicht verliest en ondervoed raakt. Als u al ondervoed bent, helpt de sondevoeding om ervoor te zorgen dat u niet verder verzwakt en als het mogelijk is weer op krachten komt. Door de PEG-katheter wordt alleen sondevoeding gegeven. 

De hoeveelheid en soort sondevoeding die u gaat gebruiken, hangt vooral af van wat u zelf nog kunt eten en drinken. Om deze reden dient de sondevoeding soms als aanvulling op de gebruikelijke voeding. Soms moet de sondevoeding als een volledige voeding gebruikt worden. De diëtist bespreekt dit met u en geeft in overleg met u advies over de hoeveelheid en soort sondevoeding die u kunt gaan gebruiken. 

Ook houdt de diëtist rekening met uw persoonlijke omstandigheden en wensen als het gaat om de manier van toedienen. De sondevoeding kan met behulp van een spuit in porties worden toegediend of kan continu worden gegeven met behulp van een voedingspomp. Het is mogelijk dat u het toedienen van sondevoeding zelf leert. Eventueel kan het ook uw partner, een familielid of bekende worden aangeleerd. In het ziekenhuis begeleidt de verpleegkundige u daarbij, thuis kan de wijkverpleegkundige u hierbij ondersteunen. 

Waar moet u op letten? 

Omdat de voeding bij u niet via de mond gaat, maar via de PEG-katheter, kunt u last krijgen van een onaangename smaak en een droge en pijnlijke mond. Dit lost u op door dagelijks: 

• uw mond goed te verzorgen, bijvoorbeeld tanden poetsen of mondwater gebruiken
• iets te drinken of uw mond te spoelen met water
• (suikervrije) kauwgum, zuigtabletten, snoepjes of een ijsblokje te nemen als u dit kunt of mag
• te spoelen met bosbessensap, dit verlicht de pijn

Als u naar huis gaat 

De diëtist stuurt een machtigingsaanvraag naar uw zorgverzekering. Uw zorgverzekering neemt de volledige kosten van de sondevoeding en alle materialen voor haar rekening. Daarnaast zorgt de diëtist ervoor dat het recept met alle benodigdheden bij een facilitair bedrijf terecht komt. Dit bedrijf zorgt vervolgens voor het afleveren van alle materialen op uw huisadres. Het is mogelijk dat een verpleegkundige van dit bedrijf u thuis nogmaals uitleg geeft over onder andere de bediening van de voedingspomp en het gebruik van een rugzak waarin u alle materialen mee kunt nemen. 

De huisarts wordt geïnformeerd over uw ontslag uit het ziekenhuis. Als het nodig is kan de verpleegkundige in het ziekenhuis een aanvraag voor thuiszorg voor u doen. 

Heeft u vragen?

• Heeft u vragen over de ingreep, dan kunt u contact opnemen met de afdeling Endoscopie via telefoonnummer 088 - 005 6800. 
• Bij vragen over de voeding en/of toediening van voeding kunt u contact opnemen met de diëtist via telefoonnummer 088 - 005 6134. 
• Als u vragen heeft over de verzorging van uw huid en/of de PEG-katheter, neem dan contact op met de PEG-verpleegkundige via de polikliniek Maag-, Darm- en Leverziekten via telefoonnummer 088 - 005 6800. 
• Buiten kantoortijden kunt u contact opnemen met de Spoedeisende Hulp via 088 - 005 6680.