Oogspieroperatie bij kinderen
In overleg met de orthoptist en de oogarts heeft u besloten dat uw kind een oogspier- of strabismusoperatie zal ondergaan. Deze operatie wordt gedaan om scheelzien of oogbewegingsafwijkingen te verhelpen. Hier vindt u informatie over de operatie en adviezen rondom nazorg. In het algemeen stelt het kinderen gerust als de dingen verlopen zoals ze verwachten. Vertel daarom uw kind wat er gaat gebeuren.
De oorzaak van scheelzien en oogbewegingsafwijkingen zit meestal in het oogbewegingscentrum in de hersenen. Omdat het oogbewegingscentrum niet geopereerd kan worden, worden de oogspieren geopereerd. Deze spieren zijn niet te zien. Ze bevinden zich onder het vlies van het oogwit, aan de buitenkant van de oogbol.
Omdat recht zien een samenspel is van de hersenen en de beide ogen worden meestal beide ogen geopereerd en niet alleen het afwijkende oog.
Voorbereiding op de operatie
Uw kind komt op de wachtlijst voor de operatie, die onder narcose zal worden verricht. Ruim voor de operatie wordt uw kind opgeroepen voor een pre-operatieve screening (POS). Deze zal plaatsvinden in Rijnstate Arnhem. U brengt dan onder andere een bezoek aan de anesthesist. Deze zal de lichamelijke conditie van uw kind onderzoeken. Ook zal hij/zij u vertellen vanaf welk tijdstip uw kind nuchter moet blijven voor de operatie (dus niet meer mag eten en drinken). Eén à twee weken voor de operatie bericht de opnameplanning u over de opnamedatum.
Enkele weken voor de opname wordt uw kind meestal nog een keer door de orthoptist onderzocht. Hierbij wordt goed naar de oogstand en de oogbewegingen gekeken en krijgt u de laatste informatie. Soms kijkt de oogarts even mee.
U krijgt een recept mee voor oogdruppels die uw kind na de operatie moet gebruiken. U kunt ze voor de operatie ophalen bij de apotheek.
Doe uw kind gemakkelijk zittende kleding aan en neem eventueel een pyjama mee. Neem ook reserve kleding mee. Het kan zijn dat uw kind moet overgeven na de narcose.
Opname
De dag voor de opname wordt u gebeld door de Dagbehandeling Kinderen/Jongeren van Rijnstate Arnhem over de opnametijd.
Op de dag van de opname moeten u en uw kind zich melden op de afdeling Dagbehandeling Kinderen/Jongeren in Rijnstate Arnhem, route 49. De verpleegkundige op de afdeling zal u een aantal vragen stellen, uw eventuele vragen beantwoorden en tevens de temperatuur van uw kind meten. Indien gewenst kan hij/zij uw kind laten wennen aan het kapje waarmee de narcose wordt toegediend. Eén van de ouders mag mee naar de operatieafdeling. In de wachtruimte trekt u een overjas aan, doet u een muts over uw haar en krijgt u sloffen over de schoenen. In de operatiekamer geeft de anesthesist uw kind de narcose. U mag hierbij aanwezig zijn. Tijdens het toedienen van de narcose kan uw kind ineens heel slap worden. Sommige kinderen stribbelen even tegen en soms draaien de ogen ineens weg. Dit kan een vreemde gewaarwording zijn.
De operatie
De oogarts voert de operatie uit. Hij/zij maakt een opening in het vlies van het oogwit. De spier die zich onder dit vlies bevindt, wordt losgemaakt van de oogbol en op een andere plaats weer vastgemaakt. Daarna wordt het oogvlies gesloten en gehecht. Meestal moeten meerdere spieren aan beide ogen geopereerd worden. In tegenstelling tot wat sommige mensen denken wordt het oog niet uit de oogkas gehaald!
De operatie duurt een half uur tot één uur. Met in- en uitslapen kan het ongeveer anderhalf uur duren voordat u uw kind weer ziet.
Na de operatie
Uw kind komt bij in de uitslaapkamer van de operatie-afdeling. U mag hierbij aanwezig zijn. Uw kind kan een infuus in de arm hebben. Ook zitten er plakkers op de borst. Hieraan zaten tijdens de operatie de draden van het registratieapparaat voor controle van het hart.
Bij het bijkomen uit de narcose kan uw kind onrustig gedrag vertonen. Dit verdwijnt vanzelf als de narcose voldoende is uitgewerkt. Uw kind mag dan ook weer terug naar de afdeling Dagverpleging. De verpleging beoordeelt wanneer uw kind naar huis mag. Houdt er rekening mee dat uw kind onderweg naar huis kan gaan overgeven.
Verschijnselen na de operatie
Na de operatie kan uw kind misselijk of suf zijn. De ogen zijn rood, gevoelig en soms moeilijk open te houden. Soms loopt bloederig vocht uit de ogen. Omdat de ogen gevoelig zijn voor fel licht is het aan te raden om een zonnebril voor uw kind mee te nemen. In verband met prikkeling in de ogen vinden sommige kinderen het fijn om natte, koude gazen op de ogen te hebben (u kunt hiervoor in een glas ijsblokjes doen en daar de gaasjes indompelen, alvorens deze op de ogen te leggen.).De ogen kunnen "trekkerig" aanvoelen bij opzij kijken. Sommige kinderen zien de eerste dagen dubbel doordat de ogen aan de nieuwe oogstand moeten wennen. Dit verdwijnt meestal na een paar dagen.
Weer thuis
U kunt de ogen zo nodig voorzichtig schoonmaken met vers kraanwater en een niet-pluizende doek. Probeer te voorkomen dat uw kind in de ogen wrijft. Hierdoor kunnen de hechtingen losgaan en is er meer kans op ontstekingen. De hechtingen kunnen wat irriteren maar lossen vanzelf op na een week of drie. De ogen blijven rood tot ongeveer zes weken na de operatie. De roodheid neemt geleidelijk af. Als de roodheid plotseling erg toeneemt en uw kind pijn heeft, zou dat op een ontsteking kunnen duiden. Neem dan contact op met de assistente van de oogarts of uw orthoptist. Om ontstekingen te voorkomen, mag uw kind twee tot drie weken niet zwemmen of in de zandbak spelen. Zodra uw kind opgeknapt is van de operatie, kan het weer naar school. Uiteindelijk blijven er kleine, meestal nauwelijks zichtbare littekens over.
Oogdruppels
U heeft oogdruppels gekregen tegen ontstekingen. Begin zo snel mogelijk met druppelen. Het is handig om dit met z'n tweeën te doen. De één kan het kind vasthouden terwijl de ander druppelt.
Het druppelen gaat het makkelijkst als uw kind het hoofd achterover houdt. Trek het onderooglid naar beneden zodat een soort zakje ontstaat. Daar kunt u een druppel in laten vallen. Veeg het oog na het druppelen af met een niet-pluizend doekje.
Als het druppelen moeilijk gaat, mag uw kind de ogen ook dicht houden. Als u de druppel in de ooghoek doet en uw kind daarna de ogen laat openen, loopt er vanzelf wat vloeistof in het oog. U kunt ook druppelen als uw kind slaapt. Probeer het oog open te houden totdat de druppel er goed inzit.
Let op dat het flesje niet tegen de huid of de wimpers aankomt, want dan zijn de druppels niet meer steriel. De eerste dagen kunnen de druppels wat vervelend aanvoelen.
Klachten
Wanneer ontstekingachtige verschijnselen ontstaan en/of klachten als roodheid, pijn of pus toenemen, adviseren wij u contact op te nemen met polikliniek Oogheelkunde: 088 – 005 5022. ’s Avonds en in de weekenden kunt u contact opnemen met de dienstdoende oogarts via de receptie van Rijnstate Arnhem: 088 – 005 8888.
Oefenen
Om het effect van de operatie te vergroten, is het belangrijk om na de operatie de oogbewegingen te oefenen. Laat uw kind een klein voorwerp, bijvoorbeeld een poppetje, op 30 centimeter afstand met de ogen volgen. Beweeg het voorwerp zover mogelijk naar links, naar rechts, naar boven, naar beneden, naar de neus en terug. Doe dit op een speelse manier, minstens drie maal per dag.
Resultaat
Omdat ieder mens andere spieren heeft en omdat het resultaat van de oogspieroperatie mede afhankelijk is van de coördinatie in de hersenen is het resultaat nooit helemaal te voorspellen. Mogelijk heeft de operatie te weinig effect. Dan wijkt het oog nog steeds af, maar iets minder erg. De operatie kan ook te veel effect hebben. Dit betekent dat het scheelzien na de operatie doorschiet naar de andere kant. Dit kan snel na de operatie duidelijk zijn maar soms duurt het ook een paar maanden. Een tweede operatie is dan soms nodig. De gezichtsscherpte en brilsterkte veranderen overigens niet door deze operatie.
Controle
Binnen een week na de operatie controleert de orthoptist (en soms de oogarts) de oogstand. Hij/zij geeft uw kind oefeningen om een optimale oogstand te stimuleren. De oogstand kan de eerste maanden nog veranderen. Als het effect na enkele maanden onvoldoende is, kan de orthoptist aanvullende operaties adviseren.
Uw kind moet nog enkele jaren op controle komen bij de orthoptist. Deze houdt naast de oogstand en de werking van de oogspieren in de gaten hoe de gezichtsscherpte en de samenwerking van de ogen zich ontwikkelen.
