Hoornvliestransplantatie (DSAEK)

U heeft een hoornvliesaandoening aan één of beide ogen. In overleg met uw oogarts heeft u besloten dat u een hoornvliestransplantatie DSAEK (descemet stripping automated endothelial keratoplasty) krijgt. Hier leest u meer over deze operatie.  

Wat is het hoornvlies?

Het hoornvlies is het voorste doorzichtige deel van het oog. Het hoornvlies zorgt ervoor dat het licht helder het oog binnen kan komen. Hierdoor kan een scherp beeld worden gevormd op het netvlies, dat achterin het oog ligt. Het hoornvlies kan troebel worden door verschillende oorzaken. U kunt hierdoor slechter gaan zien. Dit kan een reden zijn om uw troebele hoornvlies te vervangen door een helder donorhoornvlies. Dit noemen wij een hoornvliestransplantatie.

Wat is een hoornvliestransplantatie?

Bij een hoornvliestransplantatie wordt (een deel van) het hoornvlies vervangen. We gebruiken hierbij donorhoornvlies. Dit hoornvlies komt van een donor. Dat is iemand die heeft aangegeven dat hij zijn weefsel na zijn overlijden afstaat om opnieuw te gebruiken.

Wanneer is een hoornvliestransplantatie nodig?

U heeft een hoornvliesaandoening waarbij het achterste deel van uw hoornvlies niet meer goed werkt. Het gaat hierbij om de endotheellaag (zie figuur 1, endotheel). De endotheellaag bestaat uit endotheelcellen. Deze endotheelcellen zorgen ervoor dat het hoornvlies helder blijft. Het pompt continu vocht uit het hoornvlies. Als deze pompfunctie niet goed is, kan er steeds meer vocht in het hoornvlies komen. Het hoornvlies zwelt op en geeft een troebel beeld. Hierdoor ziet u slechter. Deze aandoening komt meestal doordat het oog ouder wordt. De kwaliteit van de endotheelcellen wordt steeds minder. Ook het aantal cellen wordt minder. Dit wordt Fuchs’ endotheeldystrofie genoemd. Er kunnen ook andere oorzaken zijn waardoor de endotheellaag minder goed werkt. De oogarts bespreekt dit met u.

Door uw aandoening kunt u deze klachten hebben:

• geleidelijk aan waziger zien
• klachten van strooilicht (bijvoorbeeld een lichtkrans zien rondom een lamp)
• moeite met contrasten onderscheiden
• als u de aandoening al lang heeft kunt u ook pijn hebben

De afwijkingen van de endotheellaag gaan niet weg en nemen verder toe met het ouder worden. Met een hoornvliestransplantatie kan de zieke, afwijkende endotheellaag worden vervangen door een gezonde donor-endotheellaag. 

 

Tegenwoordig zijn er verschillende typen hoornvliestransplantaties mogelijk. Welke type transplantatie geschikt is, ligt aan uw hoornvliesaandoening. U krijgt een hoornvliestransplantatie in de vorm van DSAEK. Dat noemen we ook wel een DSAEK-operatie.

Wat is een hoornvliestransplantatie DSAEK?

DSAEK (spreek uit als ‘die-sèk’) is de afkorting van de Engelse term voor deze operatie: descemet stripping automated endothelial keratoplasty. Bij DSAEK wordt alleen het zieke achterste deel van het hoornvlies vervangen door een dunne laag donorhoornvlies. Dat is de endotheellaag (zie figuur 2). De zieke endotheellaag wordt vervangen door gezond endotheel van de donor. Een relatief klein deel van het hoornvlies wordt vervangen, de rest van het hoornvlies (ongeveer 95%) blijft dus uw eigen weefsel. Het donorhoornvlies wordt bij deze behandeling op zijn plaats gehouden door een luchtbel. De luchtbel verdwijnt vanzelf na een paar dagen. Na de behandeling kan het gezonde donor-endotheel het vocht uit het hoornvlies pompen. Hierdoor heldert het hoornvlies op. Dit kost tijd; in de maanden na de operatie kunt u weer helderder kijken.

Donorhoornvlies

Het nieuwe hoornvlies komt van een donor (net als een donornier of een donorhart). U moet daardoor wachten totdat er een geschikt donorhoornvlies beschikbaar komt. Hoe lang u moet wachten is niet goed in te schatten. Dit ligt onder meer aan de eisen waaraan het donorhoornvlies moet voldoen. Een donorhoornvlies dat geschikt lijkt, kan tot en met de dag voor operatie toch ongeschikt blijken. Het kan dus gebeuren dat een transplantatie op het laatste moment moet worden uitgesteld.