Verzorging van de buikkatheter

Het wondje rondom de katheter geneest doorgaans binnen een paar dagen. Er vormt zich een kanaaltje door alle lagen van de buikwand heen naar de blaas. Het duurt zes weken voor dit kanaaltje stevig genoeg is om de katheter veilig te kunnen verwisselen. 

Zorg ervoor dat de urine makkelijk kan aflopen door erop te letten dat er geen knikken in de slang komen, dat de zak altijd lager hangt dan uw blaas en dat u geen te strakke kleren draagt. Er mag niet aan de katheter getrokken worden. U kunt dit eventueel voorkomen door de katheter op uw buik vast te plakken.

Langs de katheter kan wat vocht lopen. Dit is afscheiding van het slijmvlies van het kanaaltje en geen pus.

Adviezen voor de verzorging 

Hygiëne 

Maak de insteekopening dagelijks met water schoon. Dit mag onder de douche. Droog de huid wel goed af en gebruik geen crème of talkpoeder.
Afdekken met een gaasje mag, maar is niet nodig.
Was uw handen voordat u het kraantje of de opvangzak loskoppelt of vervangt. Was uw handen ook na elke stoelgang. De dag- en nachtzakken moeten één keer per week worden verschoond. Als u een kraantje op de katheter gebruikt (een flipflow) moet dit één keer per zes weken verwisseld worden, of eerder als het gaat lekken.

Urineproductie 

Drink zo veel dat u minstens 1,5 liter urine per dag produceert. De blaas reageert op een katheter door extra slijm te vormen. Als er veel slijm of vlokken in uw urine zitten, moet u meer drinken. Doe dit ook als uw urine donker is en sterk ruikt.
Wij raden u aan genoeg te bewegen. Dat bevordert de afvloed van urine en de darmwerking.
Om een goede blaasfunctie te bevorderen kunt u het kraantje op de katheter gebruiken. Als u aandrang krijgt (en in ieder geval na maximaal 4 uur), gaat u naar het toilet om uw blaas leeg te laten lopen via de katheter. Eventueel kunt u eerst plassen via uw plasbuis en daarna het restant via de katheter weg laten lopen. ’s Nachts kunt u de nachtzak aankoppelen voor een ongestoorde nachtrust.

De eerste wissel van de katheter 

De katheter moet de eerste keer na zes weken verschoond worden. Dit gebeurt de eerste keer altijd op de polikliniek Urologie. U moet hiervoor een afspraak maken.

Op de polikliniek Urologie wordt de insteekopening rondom de katheter schoongemaakt met gaasjes met water. De verpleegkundige laat een beetje water via de buikkatheter in uw blaas lopen. Vervolgens wordt het ballonnetje geleegd en de katheter verwijderd. De verpleegkundige schuift de nieuwe katheter met wat gel door het kanaaltje naar binnen en blaast het ballonnetje op. De schone katheter wordt aangesloten op de beenzak of op het kraantje. U krijgt een schoon gaasje rondom de insteekopening.

Hierna bespreekt de verpleegkundige met u of de volgende wisselingen in het ziekenhuis gedaan kunnen worden of bij u thuis (via de thuiszorg). Na de eerste keer kan de katheter om de zes weken worden verschoond. Bij langdurig gebruik van een buikkatheter is het belangrijk dat er één keer per jaar in uw blaas gekeken wordt om de wand van de blaas te inspecteren.

Wat te doen bij problemen? 

Het kan zijn dat u thuis problemen krijgt met de katheter. Hieronder leest u wat u dan kunt doen. 

• Bij pijnlijke roodheid: breng een keer per dag een klein beetje Betadinezalf aan rondom het insteekgaatje.
• Urine lekt langs de katheter of via de plasbuis: de katheter kan geknikt zitten of verstopt zijn. Controleer de slang, verander van houding en beweeg even wat. Als u materialen voor een blaasspoeling in huis hebt, kunt u proberen te spoelen. Als de katheter verstopt blijft, bel dan met de polikliniek Urologie of met de thuiszorg om de katheter te laten doorspoelen of verwisselen.
• Uw blaas kan reageren op de katheter met blaaskrampen, waardoor er urine langs de katheter of via de plasbuis kan lekken. U kunt een paar dingen doen:
  • Fixeer de katheter op uw buik, zodat de katheter minder kan bewegen. Hierdoor zal de katheterpunt uw blaaswand minder prikkelen.
  • Gebruik het kraantje overdag. Uw blaas vult zich dan, waardoor de punt van de katheter minder tegen de wand van uw blaas aanligt.
  • Blijft u last houden van krampen, bel dan met de polikliniek Urologie voor medicijnen tegen de krampen.
• De katheter valt uit uw buik: Bel zo snel mogelijk naar de polikliniek Urologie of de Spoedeisende Hulp van Rijnstate. U moet zo snel mogelijk en het liefst binnen twee uur naar Rijnstate komen. Daarna gaat het kanaaltje dicht en kan er geen nieuwe katheter geplaatst worden.
• Bloed in de urine: dit ontstaat vaak door beweging van de katheter in de blaas, bijvoorbeeld na lichamelijke inspanning. Rust nemen en meer drinken zorgen er vaak voor dat het bloed verdwijnt. Blijft u een paar dagen bloed in uw urine houden, neem dan contact op met de polikliniek Urologie. Neem altijd contact met ons op als u bloed in uw urine heeft én last krijgt van koorts en buikpijn en u zich ziek voelt.