Verzorging van de colostoma

Het opvangsysteem 

Er zijn twee soorten opvangsystemen: een eendelig en een tweedelig opvangsysteem. Een eendelig opvangsysteem is een zakje met een kleeflaag, dat direct op de huid rondom de stoma wordt geplakt. Een tweedelig systeem bestaat uit een huidplak en apart verwisselbare zakjes. De huidplak wordt op de huid rondom de stoma geplakt. Het zakje wordt op de huidplak bevestigd.
Omdat de ontlasting in het begin nog dun is, wordt er een zakje gebruikt dat geleegd kan worden aan de onderkant. Dit wordt gebruikt bij eendelig en tweedelig materiaal. Als de ontlasting vaster van vorm is, dan wordt er een zakje gebruikt dat aan de onderkant gesloten is.

Het verwisselen van het opvangsysteem  

Bij het eendlelige opvangsysteem vervangt u het hele systeem als het voor een derde tot de helft gevuld is met ontlasting. Ook vervangt u het zakje voor de nacht. U heeft twee tot drie zakjes per dag nodig. Dat ligt aan de hoeveelheid ontlasting.

Bij het tweedelige opvangsysteem vervangt u het zakje als het voor een derde tot de helft gevuld is met ontlasting. Ook vervangt u het zakje voor de nacht. U heeft twee tot drie per dag nodig. Dat ligt aan de hoeveelheid ontlasting. De huidplak vervangt u in principe twee tot drie maal per week.

Voor het verwisselen van het opvangsysteem heeft u deze materialen nodig:

• een eendelig opvangsysteem of een tweedelig systeem, bestaand uit een huidplak en een opvangzakje
• een malmaat, schaar en pen (als de huidplak niet op maat is geleverd)
• droge en natte gaasjes (mogelijk een paar wattenstaafjes)
• een afvalzakje

Zo verwisselt u het opvangsysteem: 

1. Knip als dat nodig is de nieuwe huidplak op maat met behulp van de malmaat.
2. Bescherm uw huid en kleding met een handdoek of andere onderlegger.
3. Steun de huid op de plaats waar de huidplak wordt verwijderd.
4. Maak de huidplak voorzichtig van boven naar beneden los van de huid met behulp van een nat gaasje. Trek daarbij niet aan de huid.
5. Dek de stoma af met een nat gaasje, zodra u deze kunt zien. Zo kunt u eventuele ontlasting opvangen.
6. Kijk naar de achterkant van de huidplak.
7. Doe het materiaal meteen in de afvalzak. Zo zorgt u ervoor dat de geur zich niet blijft verspreiden.
8. Reinig de huid van buiten naar binnen met natte gaasjes of een washand.
9. Droog de huid rond de stoma deppend met een droog gaasje of een handdoek.
10. Verwijder het beschermpapier van de kleeflaag van de huidplak.
11. Trek met één hand de huid van uw buik strak.
12. Bij een eendelig opvangsysteem: vouw het zakje voor de helft naar buiten toe, plak de huidplak aan de onderkant van de stoma en klap daarna de plak over de stoma heen.
    Bij een tweedelig opvangsysteem: plak de huidplak rond de stoma, druk deze goed aan, vooral rondom de stoma, en maak het zakje daarna vast op de huidplak.
13. Controleer of het opvangsysteem goed vastzit.

Het verwisselen van het opvangzakje 

Wilt u bij het tweedelig opvangsysteem alleen het opvangzakje verwisselen, dan heeft u deze materialen nodig: 

• een nieuw opvangzakje
• droge en natte gazen
• een afvalzakje

Zo verwisselt u het opvangzakje:

1. Haal het zakje van de huidplak af. Doe het zakje meteen in het afvalzakje.
2. Dek de stoma af met een nat gaasje, zodra u deze kunt zien.
3. Reinig de stoma en de ring op de huidplak met een nat gaasje en als het nodig is met een wattenstaafje. Let erop dat ook de buitenkant van de ring goed schoon is. Kijk naar de huidplak om te zien of die week is geworden en bepaal of de huidplak vervangen moet worden.
4. Maak het zakje vast op de huidplak en controleer of het goed vastzit.

Spoelen 

Colostomadragers kunnen ook de darm spoelen. Het voordeel van spoelen is dat u zo'n 24 uur helemaal of bijna helemaal geen ontlasting heeft. U bent dus 24 uur continent. Spoelen kan niet bij iedere colostomadrager. Dit ligt er onder andere aan welke operatie bij u is uitgevoerd. Overleg hierover met uw specialist of stomaverpleegkundige.