Alopecia areata
Wat is alopecia areata?
Bij alopecia areata ontstaan plotseling kale plekken in huidgebieden waar haren groeien. Deze kale plekken hebben meestal een ronde of ovale vorm. Alopecia areata komt vooral voor op de hoofdhuid. Maar het kan ook ontstaan in de andere lichaamsgebieden waar haren groeien, zoals wenkbrauwen, baardstreek, oksels en schaamstreek. Van alopecia areata voelt u zich niet ziek. Kaalheid kan wel psychische gevolgen hebben, zoals onzekerheid over het uiterlijk of moeilijkheden bij het leggen van sociale contacten.
Hoe krijgt u alopecia areata?
Waarom iemand deze aandoening krijgt, is niet bekend. De oorzaak zit waarschijnlijk in het afweermechanisme van het lichaam. Het afweersysteem maakt een vergissing en richt zich tegen cellen van het eigen lichaam. Dit noemen we een auto-immuunziekte. Bij alopecia areata richt de afweer zich tegen de haarwortels. Het komt vaker voor bij mensen die al een auto-immuunziekte hebben. Ook mensen met aanleg voor eczeem, astma of hooikoorts hebben vaker deze aandoening.
Wat zijn de klachten?
Alopecia areata herkent u aan kale plekken met een ronde of ovale vorm, die plotseling ontstaan zijn. Soms merkt u het zelf niet, maar zien familieleden, vrienden, of uw kapper het wel. Ook kunnen uw nagels er soms anders uit gaan zien. In ernstige gevallen valt het haar met grote plukken uit.
Soms beperkt de haaruitval zich niet tot één plek, maar is de haaruitval gelijkmatig over de hele hoofdhuid. In zeldzame gevallen valt al het hoofd- of lichaamshaar uit.
Is het besmettelijk?
Nee, alopecia areata is niet besmettelijk.
Hoe weet uw dermatoloog of u alopecia areata heeft?
Uw dermatoloog ziet meteen of u deze aandoening heeft als er op uw hoofdhuid één of meer kale plekken aanwezig zijn. Het is moeilijker te zien als de haaruitval gelijkmatig verspreid is. In dit geval zal uw dermatoloog zeker willen weten of er geen sprake is van een andere ziekte van de haren. Vaak wordt er dan een ‘haartrektest’ gedaan om te beoordelen hoe vast de haren zitten.
Soms zal uw dermatoloog haren onder de microscoop bekijken en/of een klein stukje huid wegnemen (biopt) om dit stukje huid te onderzoeken.
Welke behandelingen zijn er?
In de meeste gevallen herstelt de haargroei vanzelf binnen enkele maanden tot jaren. Dit betekent dat u hierop moet wachten en dat behandeling niet nodig is. Veel mensen zijn een beetje onzeker over de aandoening en voor hen is het daarom moeilijk om af te wachten tot het vanzelf beter gaat.
Om het herstel van de haargroei sneller te laten gaan, kunnen de volgende behandelingen helpen.
Corticosteroïden
Corticosteroïden zijn hormonen die het lichaam (bijnier) ook zelf aanmaakt. Zij beïnvloeden het afweersysteem (zie ook de folder ‘Corticosteroïden voor de huid’). Met deze behandeling wordt geprobeerd de verkeerde afweerreactie in de kale plekken te onderdrukken. De corticosteroïden kunnen in de kale plekken worden ingespoten (met een dunne naald of met een soort hogedrukspuit (dermojet)) of op de huid worden gesmeerd in een zalf, crème of lotion. De behandeling wordt alleen toegepast bij kleine kale plekken. Enkele weken na de behandeling beginnen de haren weer te groeien. Het kan nodig zijn deze behandeling enkele malen te herhalen. De huid kan plaatselijk dunner worden, maar dat herstelt zich meestal na enige tijd. De behandeling met corticosteroïden werkt niet altijd.
Bij uitgebreide alopecia areata worden soms corticosteroïden in de vorm van tabletten gebruikt, maar het effect hiervan is nooit overtuigend aangetoond. Bovendien kunnen deze inwendige bijwerkingen veroorzaken.
Plaatselijke immuuntherapie
In ernstige gevallen kan plaatselijke immuuntherapie worden toegepast. U wordt dan eerst overgevoelig (allergisch) gemaakt voor een bepaalde stof, meestal de stof ‘difencypron’.
Daarna worden de kale plekken wekelijks ingesmeerd met de stof waarvoor u allergisch bent gemaakt. Hierdoor ontstaat er op de ingesmeerde plekken een klein beetje allergisch contacteczeem (zie ook de folder contacteczeem). Door deze allergische reactie lijkt het erop dat de haarwortels aangemoedigd worden, waardoor de haargroei bij een aantal patiënten terugkomt.
De bijwerkingen van deze behandeling kunnen zijn:
- jeuk
- dikke lymfeklieren in de hals
- soms pigmentafwijkingen. U ziet dan donkere of witte vlekken op uw huid.
Plaatselijke immuuntherapie wordt niet door alle dermatologen toegepast.
Andere ‘prikkelende stoffen’ zijn azaleïnezuur-crème en minoxidil-lotion. Houdt u er rekening mee dat dit laatste middel niet door uw verzekeraar vergoed wordt.
Is alopecia areata te genezen?
Het verloop van alopecia areata is niet voorspelbaar. In de meeste gevallen gaan de haren vanzelf weer groeien. De tijd waarin dit gebeurt, kan enkele maanden tot jaren zijn. De nieuwe haren zijn in het begin soms wit, maar later krijgt u weer uw normale haarkleur.
Het komt voor dat de haren op de ene plek terugkomen, maar dat er daarna weer ergens anders nieuwe kale plekken ontstaan. Ook is het mogelijk dat alopecia areata verdwijnt en jaren later weer terugkomt. Alopecia areata herstelt meestal helemaal als het gaat om kleine kale plekken. Bij uitgebreide alopecia areata, waarbij alle hoofdhaar of alle lichaamsbeharing is verdwenen, komt de haargroei meestal niet blijvend terug.
Er is minder kans dat de haren terugkomen als:
- de aandoening in de jeugd is ontstaan
- andere auto-immuunziekten aanwezig zijn of in de familie voorkomen
- er sprake is van aanleg voor eczeem, astma of hooikoorts.
Wat kunt u zelf doen?
Als er sprake is van uitgebreide kaalheid kunt u erover nadenken of u een pruik of haarstukje wilt kopen. De zorgverzekeraars hebben hiervoor een vergoedingsregeling. De pruik of het haarstukje wordt gedeeltelijk vergoed vanuit de basisverzekering. Als u aanvullend verzekerd bent, kunnen er aanvullende vergoedingen zijn.
Een dieet en vitaminepreparaten helpen niet. De haren gaan hierdoor niet groeien.
Wanneer u psychische of sociale problemen heeft door het haarverlies, is het belangrijk dit met uw arts of iemand in uw omgeving te bespreken.
Meer informatie
Vragen
Als u na het lezen van deze informatie nog vragen heeft, kunt u contact opnemen met onze polikliniek Dermatologie.
Telefoonnummer:
Polikliniek Dermatologie 088 - 005 5170
Polikliniek Dermatologie Rijnstate Zevenaar: 088 - 005 9683
